Türkiye Patriot alır mı?

[author title=”Ferhat Açıl” image=”https://pbs.twimg.com/profile_images/979280073785249792/nxBX-0BW_400x400.jpg”]Gazeteci[/author]

Türkiye’nin acil ihtiyaç listesinde bir numara olan hava savunma sisteminde hareketli günler yaşanıyor. Suriye’de iç savaşın başlamasıyla uzun menzilli hava savunma sistemi ihtiyacı doğan Türkiye, ilk önce ABD ve NATO’nu kapısını çalmıştı. NATO ilk etapta Hollanda ve Almanya’da bulunan Patriot sitemlerini Türkiye’ye yollamıştı. Ancak bu sistemler siyasi nedenlerden dolayı kısa süre içerisinde geri alınmıştı. Kahramanmaraş’a kurulan sitemler Hollanda’ya geri gönderilmişti.

Patriot füzeleri ilk kez 1991’deki Körfez Savaşı’nda Suudi Arabistan ve İsrail’i korumak için kullanıldı.

4 MİLYAR DOLARLIK İHALE

Amerika ise Türkiye’nin acil ihtiyacı olan sistemleri satmayı reddetti. Hal böyle olunca Türkiye farklı alternatifler aramaya başladı. Türkiye hava savunma sistemleri için 4 milyar dolarlık bir ihale açtı. Uzun menzilli füze ihalesinde ABD’nin Patriot sistemi, Rus S300-S400 füzeleri, Çin’in FD-2000 füzesi ve İtalyan-Fransız ortaklığıyla geliştirilen Samp-T sistemi yarıştı. 2013 yılında başlanan görüşmelerde balistik füzelere karşı kurulacak hava savunma sistemi için Çin devlet firması ile el sıkışıldı.

NATO üyesi Türkiye, Rusya, ABD ve Avrupalı ülkelerin savunma sistemi teklifini reddederek 4 milyar dolarlık uzun menzil füze savunma sistemi için ABD’nin yaptırım uyguladığı Çin’in devlet şirketini seçmişti.

ÇİN İLE İLK ANLAŞMA

4 milyar dolar olarak öngörülen savunma sistemi ihalesinde Çin 3 milyar doların altında teklif verdi, “Ortak üretim yapalım” dedi. Türkiye’nin şartları arasında yüzde 50 yerli üretim şartı da vardı. Kararda, ortak üretim fikri etkili oldu. CPMIEC’in ABD’nin yaptırım listesinde yer alması ABD-Türkiye ilişkilerinde gerileme neden oldu. CPMIEC, uzun bir süredir Amerika Birleşik Devletleri’nin yaptırımlarına maruz kalıyor. Nedeni, firmanın İran’a silah satması. ABD, yaptırımları 2003’te uzatma kararı almıştı.

ABD ANLAŞMAYI BOZDU

Ancak bu anlaşma NATO ve Amerika’nın baskılar nedeniyle iptal edilmek zorunda bırakıldı. NATO üyesi Türkiye’nin 2013’teki füze savunma sistemi ihalesini 3.4 milyar dolar veren Çin kazanmıştı. NATO ve ABD’den itirazlar geldi. İhaleye göre Çin ve Türkiye ortak üretim yapacaktı. Başbakanlık kaynakları, Türkiye’nin kendi füze programını kurmayı planladığını açıkladı. Kaynaklar, Çin’in kazandığı ihalenin iptal edildiğini, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun da iptal kararını onayladığını söyledi. (Al Jazeera -15 Kas 2015)

O dönemde ABD savunma şirketi Lockheed Martin ve Avrupa füze ortak girişim grubu MBDA tarafından geliştirilen Orta Menzilli Hava Savunma Sistemi (MEADS) satın alması gündeme geldi. Kasım 2016’da Rusya ile S-400 için görüşmeler yapıldığı açıklandı.

RUSYA İLE TARİHİ İŞBİRLİĞİ

15 Temmuz darbe girişimi sonrası Türkiye, Amerika ile olan ilişkilerinde büyük bir değişime gitti. NATO üyesi olan Türkiye, ilk kez Rusya ile S-400 savunma sistemlerini almak için masaya oturdu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2017’nin Eylül ayında Kazakistan ziyareti sonrası İstanbul’a dönüş yolunda gazetecilerin sorularını yanıtlarken, “Rusya’dan S-400’lerin alınması için imzalar atıldı. Bildiğim kadarıyla kapora da verildi” dedi. Böylelikle Türkiye’nin Rusya ile yaptığı anlaşma resmiyet kazandı.

Uzun menzilli izleme radarı, havadaki nesneleri takip ediyor ve gelen bilgiyi komuta aracına gönderiyor. Potansiyel hedefler, komuta arasında değerlendiriliyor
Hedef tanımlandıktan sonra komuta aracı füzenin fırlatılmasına karar veriyor

DÖRT BATARYA GELECEK

Rusya savunma sanayi şirketi Rostec anlaşmanın bedelinin 2,5 milyar dolar olduğunu açıkladı. Savunma Bakanlığı da Rusya’dan iki sistem ve dört batarya alınacağını söyledi. Savunma Sanayi Müsteşarlığı da ilk teslimatın 2020’nin birinci çeyreğinde yapılmasının planlandığını duyurdu. Alınacak sistemlerinin ikisinin doğuya ikisinin de batıya kurulması öngörülüyor.

S-400 ALIRSANIZ F-35 VEREMEYİZ

Bu anlaşma sonrası Amerika, Türkiye’ye açıkça “S-400 alırsanız, F-35’in satışına onay vermeyiz” minvalinde tehditler savurmaya başladı. ABD senatosu Türkiye’ye F-35’in satışını engelleyen karar aldı. ABD Başkanı Donald Trump da Beyaz Saray’a getirilen bu kararı büyük bir iştahla imzaladı. Bununla yetinmeyen ABD, Brunson krizi ile Türkiye’nin üzerine gelmeye devam etti. Dolar hamlesiyle Türkiye zor durumda bırakıldı. NATO da ABD ile benzer açıklamalar yaptı. NATO’ya göre bu silahları kullanan bir NATO ülkesi yok, Türkiye’nin bu silahları kullanması NATO’nun gizli bilgilerinin Rusya’nın eline geçmesine neden olacak.

SURİYE’YE GİRERİZ MESAJI ABD’Yİ ENDİŞELENDİRDİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 12 Aralık’ta Türk Savunma Sanayii Zirvesi’nde “Birkaç güne Fırat’ın doğusuna gireceğiz” açıklaması, Türkiye ile Amerika arasında yeni gelişmelerin yaşanmasına neden oldu. Amerika ilk önce FETÖ lideri Gülen’in Türkiye’ye iade edilebileceği mesajı verdi. Ardından Türkiye’ye Patriot satışına izin verdi. Türkiye tüm bu hamleleri Suriye’ye yapılacak olan üçüncü harekat öncesi oyalama taktiği olarak değerlendiriyor. Amerika’nın Patriot açıklamasına Rusya’nın yanıtı da gecikmedi. Kremlin’den yapılan açıklamada ABD’nin Türkiye’ye Patriot satışına onay vermesinin S-400 füze anlaşmasını etkilemeyeceği belirtildi. Açıklamada, “S-400’lerin satışı her koşulda tamamlanacak” denildi.

kaynak: havahaber.com