Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), İstanbul Havalimanı’nda taksi yaparken toprağa saplanan Türk Hava Yolları uçağıyla ilgili raporu yayınladı. Radar görüntülerinin de yer aldığı raporda sorunsuz bir şekilde İstanbul Havalimanı’na inen THY’ye ait TC-JHM kuyruk tescilli Boeing 737-800 tipi uçağın pilotaj hatasıyla pist dışına çıktığı yer aldı. Raporda, “kontrolün kaybedilmesi ile uçağın kontrol dışında kayarak pistten çıkmasının, pilotaj faktörüne bağlı olarak meydana geldiği değerlendirilmektedir” ifadeleri yer aldı.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), 31 Ağustos 2019 olayla ilgili “Uçuş Operasyon Emniyet Bülteni” başlıklı raporunu yayınladı. Raporda şu ifadelere yer verildi:
-
Hava Aracı Ciddi Olayı İle İlgili Bilgiler
31.08.2019 tarihinde, B737-800 tipi hava aracının İstanbul Havalimanı 35 R pistine inişinin ardından C8 hızlı çıkış taksi yolundan C taksi yoluna dönememesi neticesinde, ön dikme ve sol ana dikmenin şerit toprak sahaya çıkması ile sonuçlanan hava aracı ciddi olayı meydana gelmiştir.
-
Olay geçmişi
B737-800 tipi yolcu uçağı, 31 Ağustos 2019 tarihinde İstanbul Havalimanı (LTFM) 35 R pistine sorunsuz bir şekilde inişini gerçekleştirmiştir. C8 hızlı çıkıştan pisti terk ettikten sonra, C taksi yoluna döneceği esnada hava aracı, taksi süratinin belirlenen taksi limitlerinin üzerinde olması nedeni ile dönüş kumandasına cevap vermemiş ve C taksi yolunu aşıp toprak sahaya çıkarak burun iniş takımı ve sol ana iniş takımının toprağa batması sonucu durmuştur. Uçuşa ait meteorolojik raporlar ve “Load Sheet” incelemesinde; maksimum kalkış ve iniş ağırlıklarının limitleri aşmadığı, meteorolojik durum ile ağırlık ve dengenin ciddi olaya etkisinin olmadığını değerlendirilmiştir. Hava aracına ait cihazlar ve diğer kayıtların analizi neticesinde teker koyma yerinin, “touchdown” noktasına göre yaklaşık 700 metrede olduğu tespit edilmiş, uçak pistten döndüğünde frenlemenin olmadığı ya da minimum frenleme yapıldığı müşahede edilmiştir.
-
Bulgular
– Pilotların call-out’ları uygun şekilde yapmadıkları,
– Kaptan Pilotun iniş aşamasında havacılık kuralları dışında konuşmalar yaptığı,
– FDR analizinden, ciddi olayın meydana geldiği zaman ve sürat değerleri ile her iki pilotun da kullanmış olduğu fren basınçlarının yeterli seviyede olmadığı, buna bağlı olarak hava aracı pistten döndüğünde, frenlemenin olmadığı ya da minimum frenlemenin olduğu tespit edilmiştir.
Ayrıca; – Bir taksi yolundan diğerine dönmeye çalışırken boylamasına kontrolün kaybedilmesiyle birlikte yetersiz yavaşlama olduğu,
– FDM’den elde edilen uçuş verilerinin, fren uygulamasının düzensiz olduğunu kanıtladığı, bun edenle uçuş ekibinin, hava aracını güvenli bir dönüş hızına yavaşlatmak için gerekli frenleme kuvvetini müzakere edemediği,
– Taksi yolu C’ye doğru dönüş sırasında aşırı hızın burun tekerleğinin kaymasına neden olarak boylamasına kontrol yetkisinin azalmasına ve uçağın kaplamalı yüzeyden ayrılmasına neden olduğu,
– Yavaşlama oranının başlangıçta İkinci Pilotu alarma geçirmesine rağmen, uçağın taksi yolu C’ye güvenli bir şekilde dönüş yapamayacağını söyleyecek tecrübeye sahip olmadığı,
– İniş pistinden, yüksek ve düşük hızlı taksiye geçiş, kontrollerin devri ile iniş prosedürünün birbiriyle karıştırılması nedeniyle etkin bir şekilde gerçekleştirilemediği görülmüştür.
-
Muhtemel Neden
31.08.2019 tarihinde, B737-800 tipi hava aracının İstanbul Havalimanı 35 R pistine inişinin ardından C8 hızlı çıkış taksi yolundan C taksi yoluna dönememesi neticesinde, ön dikme ve sol ana dikmenin şerit toprak sahaya çıkması ile sonuçlanan hava aracı ciddi olayı muhtemel nedeninin; İnişi müteakip, “High Speed Taxiway” olan C8 taksi yoluna yüksek süratte girilmesi ve uçak yavaşlamadan C taksi yoluna dönmek için aşırı direksiyon kumandası verilmesi, buna bağlı olarak uçağın verilen kumandaya karşılık verememesi ve kontrolün kaybedilmesi ile uçağın kontrol dışında kayarak pistten çıkmasının, pilotaj faktörüne bağlı olarak meydana geldiği değerlendirilmektedir.”
5 Ocak 2021’de yayınlanan raporun tamamına bu linkten ulaşabilirsiniz.
Kaynak: Hava Haber
