Corona virüsü salgını kapsamında alınan tedbirler aşamalı olarak gevşetilirken, uçak yolculuklarında da yeni bir dönem başlıyor. Salgının ekonomik etkisini derinden hisseden havayolu sektörü hem yolcularda virüs kaygısını hem de şirketlerin ekonomik kaybını en aza indirmek için farklı çözümler geliştiriyor.
Corona virüsü salgınında en riskli yerler kapalı alanlar. Virüsün yayılması için en elverişli ortamlardan biri de uçaklar. Havayolu sektörü temsilcilerine göre, salgın döneminde dibe vuran talebin etkisinin aylar, belki de yıllar sürmesi olası. Bu durum havayolu şirketlerini olağandışı önlemler almaya itiyor.
Bazı havayolu şirketleri mürettebat ve yolcuların ateşini ölçmeye, yolcuları termal kamera ile taramaya başlıyor. Ancak Corona virüsü salgınında çok sayıda kişinin semptom göstermediği göz önünde bulundurulduğunda, bu uygulamanın ne kadar etkili olduğu da sorgulanıyor.
Corona sonrası günlük yaşamın parçası haline gelen maskelerse uçak seyahatinin olmazsa olmazı. Ancak maske takmanın zorunlu tutulmadığı yerlerde bu kuralın nasıl uygulanacağı da tartışma konusu.
Yolcular tuvaleti kullanmak için el kaldırarak izin isteyecek
Avrupa’nın düşük bütçeli havayolu şirketi Ryanair, uçakta tuvalet sırasına “eski usul” bir çözüm getiriyor.
Wall Street Journal’ın haberine göre, uçak tuvaletini kullanmak isteyen yolcuların el kaldırarak kabin görevlisinden izin istemesi gerekiyor. Çok sayıda havayolu şirketi, kısa mesafe uçuşlarda yemek servisi uygulamasını kaldırıyor.
Binişlerde öncelik ”business sınıfı” yerine ekonomi sınıfında
Salgından önceki koşullarda uçağa öncelikli biniş hakkına sahip olan ”business sınıfı” yolcuları, salgın sonrası ”yeni normal” düzende değişikliklerden nasibini alıyor.
Örneğin Air France, uçakta koridorda sıkışıklığı ve kalabalığı önlemek amacıyla önce uçağın arka bölümündeki yolcuları uçağa alıyor. Yani business yolcuları uçağa binmek için ekonomi sınıfı yolcularının yerleşmesini bekliyor.
Ücret karşılığı ”boş koltuk yanı”
Önceden koltuk seçimi, koltuk mesafesi satın alma ve ekstra bagaj gibi uygulamalarla kar marjını arttıran havayolu şirketleri, seferlerde sosyal mesafe kurallarını uygulamak adına bazı koltukları boş bırakmaları yönünde teşvik ediliyor.
Salgın sonrası yaşamın parçası haline gelen video konferans yönteminin daha da yerleşmesi sonucu, havayolu şirketlerinin business bilet satışlarında düşüşün yaşanması olasılığı dile getiriliyor. Bunun getireceği gelir kaybını da hesaba katan bazı havayolu şirketleri, ‘boş koltuk bırakma’ çözümünün sürdürülebilir olmadığını savunuyor. Bazı havayolu şirketleri ise ekstra ücret karşılığı yolcuya ‘boş koltuk yanı’ satın alma imkanı sunuyor.
Havayolu şirketlerinin yeni dönemde uygulamayı planladığı tedbirler farklılık gösteriyor. VOA Türkçe, başta ABD olmak üzere ülkelerde uçak yolculuğunda uygulanan ya da uygulanması planlanan tedbirleri derledi.
ABD
Hükümet zorunlu olarak uygulanmasını şart koşmasa da hemen hemen bütün havayolu şirketleri yolcuların maske takmasını istiyor, daha az bilet satıyor ve uçakta orta koltukları boş bırakıyor. Çoğu havaalanında maske takmak gerekiyor. Güvenlik taraması sırasında kuyrukta sosyal mesafe kuralı uygulanıyor. Bazı havayolu şirketleri uçuş görevlilerine bir yolcunun uçak kalktıktan sonra maske takmayı reddetmesi halinde gerilimi düşürmeye çalışmaları tavsiyesinde bulunuyor.
United Airlines, bu ay başında yaptığı açıklamada, uçağın tamamen dolu olması halinde yolculara önceden bilgi verileceğini belirtti. Temsilciler Meclisi Altyapı Komisyonu Başkanı Peter DeFazio, geçen hafta, ABD’nin önde gelen havayolu şirketlerinden yolcular arasında mesafeyi sağlamak amacıyla daha fazla çaba göstermelerini talep etti. Havayolu şirketleri ise bu uygulamanın sürdürülebilir olmadığı görüşünde.
Delta Havayolları dezenfekte çalışmaları için uçuşlar arasında daha fazla zaman bırakıyor. Bu uygulamanın uzun bir süre devam edeceğini öngören Delta yetkilileri, “Gerekirse rötarı göze alırız” diyor.
Havayolu sektörüne ilişkin veri sağlayan OAG şirketindeki analistler, havayolu şirketlerinin bağlantılı uçuşlar için 2 saat boşluk bırakmak zorunda kalabileceklerini belirtiyor. Bu süre normalde iç hat uçuşlar için 45, dış hat uçuşlar içinse 90 dakika.
Avrupa Birliği ve İngiltere
Avrupa Komisyonu geçen hafta havayolu şirketlerinden ve havaalanlarından yolculara maske zorunluluğu getirmeleri, check-in ve bagaj teslim uygulamalarını yeniden düzenlemeleri tavsiyesinde bulundu. Avrupa Birliği (AB) Havacılık Emniyeti Dairesi’nin hazırladığı taslak kılavuzda, ateş ölçme uygulamasının salgını yavaşlatmada etkili olmadığı belirtiliyor.
Bu yönergeler bağlayıcı olmasa da kısıtlamalar kalktıkça AB, içinde oluşturulacak yeni kurallar için bir çerçeve sağlayabilir. AB’den ayrılan İngiltere, 2020 yılı sonuna kadar AB’nin ticaret ve seyahat kurallarına tabi.
Çin
Havaalanları ve uçaklarda takviye havalandırma ve sterilizasyon zorunlu. Yolculardan uçağa binmeden önce elektronik sağlık beyanı adı verilen ve sağlıklı olduklarını gösteren bir form doldurmaları isteniyor. Yolcuların ve kabin görevlilerinin ateşi ölçülüyor, güvenlik görevlilerine koruyucu ekipman veriliyor. Yolcular uçuş boyunca maske takmak zorunda. China Southern Airlines şirketi yolcuların yan yana oturmasına izin vermiyor.
Hükümet, havayolu şirketlerine uçuş sırasında sağlık tedbirlerine ilişkin duyuruların yapılması ve yolculara bilgilendirici broşür dağıtılması talimatını verdi. Havaalanı personelinin maske takması zorunlu ancak yolcular için maske zorunluluğu yok. Uçakta ortadaki koltukların boş bırakılması şartı da bulunmuyor.
Güney Kore
Yolcuların ateşi havaalanlarında ölçülüyor. Yolcular sırada beklerken en az 1 metre mesafe kuralını gözetmek zorunda. Yolculara el dezenfektanı veriliyor. Kore Havayolları, uçakta yolcular arasında mümkün olduğu kadar fazla mesafe olacak şekilde oturma düzenini ayarlıyor. 2 yaşın altındaki bebekler hariç tüm iç hat yolcularının maske takması zorunlu.
Katar
Havaalanlarında personel ve yolcuların ateşinin ölçülmesi zorunlu. Riskli alanlar ve yüzeyler 10-15 dakikada bir dezenfekte ediliyor. Uçakta mümkünse sosyal mesafe kurallarının uygulanması teşvik ediliyor. Yolculardan maske takmaları talep edilecek.
Malezya
Hükümet, havayolu şirketlerinin uçak kapasitesinin en fazla yarısı kadar yolcu almalarını şart koşuyor. Havaalanlarında yolcular kuyrukta beklerken aralarında 1 metre mesafe bırakmak zorunda. Malezya Havayolları uçuşlarında yolcuların maske takmaları zorunlu.
Tayland
Havayolu şirketlerinin yolcular arasında en az bir koltuğu boş bırakması zorunlu. Yolcuların uçakta cerrahi maske takması gerekiyor. Uçuş sırasında yemek ve içecek servisi yapılmayacak. Acil durumda kabin görevlileri su verebilir.
Filipinler
Havaalanlarında yolcuların maske takmaları zorunlu. Yolcuların ateşi ölçülüyor, güvenlik taramaları mümkün olduğunca en az temasla yapılıyor. Yolculardan elektronik sağlık beyanı formu doldurmaları isteniyor.