Günümüzde uluslararası düzenlemeler, yolcu konforu kadar yangın ve basınç güvenliğini de merkeze alarak kokpitte sigaraya kesin yasak getirir. Buna rağmen geçmişte bazı kargo seferlerinde esneklikler uygulanmış, manga çakmakları kokpitin vazgeçilmezi olarak görülmüştü. Modern uçakların duman sensörleri ve yangın söndürme sistemleri devreye girdikçe, pilotlar uçakta sigara içiyor mu sorusunun pratik karşılığı neredeyse “hayır” noktasına geldi. Kural ihlali hâlinde lisans askıya alma, idari para cezası ve şirket içi disiplin süreci işletilir; yani pilotlara uçakta sigara serbest mi beklentisi, yasal zemin bulamıyor. Yangın kaynağı riskini sıfırlamaya çalışan havayolları, kokpite kadar uzanan dumansız kabin politikasını sıkı şekilde uyguluyor. Dolayısıyla kokpit ayrıcalığı kalmadığı gibi, duman dedektörlerinin kapatılması Minimum Equipment List ihlali sayılıyor. En güncel ICAO raporlarını ve havacılık haberleri akışını izlemek, sektördeki yeni yaptırımlar açısından yol gösterici olabilir.
PİLOTLAR UÇAKTA SİGARA İÇİYOR MU?
Kural kitapları, kokpitte sigara içilmesini “uçuş emniyetini tehlikeye atan davranış” olarak kategorize eder. Son yirmi yılda ABD, AB ve Türkiye dâhil çoğu sivil havacılık otoritesi aynı yönde karar aldı ve sertifika standardına “dumansız kokpit” maddesini ekledi. Buna rağmen bazı pilotların, gidiş dönüş kargo uçuşlarında prosedüre aykırı şekilde sigara içtiği nadir istatistiklere yansımıştır; ancak yakalanmaları hâlinde şirket lisans puanı düşer ve pilot disiplin sürecinde görevden uzaklaştırılır. İkinci kez ihlal, lisans iptaline kadar gider.
PİLOTLAR KOKPİTTE SİGARA İÇEBİLİR Mİ? – UYGULAMADAKİ TEMEL KURALLAR
- ICAO Ek‑6 düzenlemesi, kokpitte sigara kullanımını “yasak” olarak tanımlar; istisna sadece bakım‑test uçuşlarında, uçakta yanıcı madde sensör devre dışı kalmışsa ve yangın personeli hazır bekliyorsa geçerlidir.
- Airbus ve Boeing, 2010 sonrası tüm modellerde çakmak prizlerini kaldırdı, duman detektörlerini otomatik yangın söndürme sistemine bağladı.
- İhlal tespitinde lisans suspansiyonu, 30 000 USD’ye varan kurumsal para cezası ve uçuş emniyet raporu zorunluluğu uygulanır.
PİLOTLARA UÇAKTA SİGARA SERBEST Mİ?
Mevzuat net: hiçbir yolcu taşıyan ticari uçuşta pilotlara dahi sigara serbest değildir. Duman havalandırma kanalları aracılığıyla kabine karıştığı için “dumansız kabin” politikası kokpiti de kapsar. Ayrıca pilotlar kokpitte sigara içebilir mi sorusunun yanıtını belirleyen duman sensörleri, yangın söndürme hatlarıyla entegre olduğundan yıllık denetimlerde devre dışı bırakıldığı tespit edilirse uçak sefere çıkarılmaz. Bu nedenle güncel uygulamada “sigara molası” yerine nikotin bandı veya sakızı tavsiye edilir.
PİLOTLAR KABİNDE SİGARA İÇİYOR MU?
Yolcu kabininde sigara içilmesi, 1990’ların sonunda küresel olarak yasaklandı. Bir pilotun kabinde sigara içmesi itibar krizine yol açacağından havayolları kesin disiplin hükümleri uyguluyor. 2025 itibarıyla EASA Part‑CAT ve FAA 121.317 maddeleri, kabinde sigara yakılmasını ağır ihlal listesine dahil ediyor.
SIKÇA SORULAN SORULAR (FAQ)
Pilotlar sigara kullanabilir mi?
Görev dışında kişisel tercih olarak kullanabilirler; uçuş öncesi 8 saat içinde sigara içmek bazı havayollarında yasaktır.
Uzun uçuşlarda sigara içiliyor mu?
Hayır. 15 saatlik ultra uzun menzilli seferlerde dahi kokpit ve kabinde sigara kesinlikle yasaktır.
Pilotlar alkol içebilir mi?
“Bottle‑to‑throttle” kuralı, kalkıştan en az 8 saat önce alkolü yasaklar; kan alkol seviyesi 0.02 promil üst limitidir.
Hostesler sigara içebilir mi?
Uçuş sırasında yasaktır; görev dışında kişisel tercihtir, ancak bazı havayolları üniforma ile sigara içilmesine disiplin cezası verir.