Koronavirüs krizinde birçok havayolu şirketi zarar etti. Salgın sona erinceye kadar geçecek sürede bazı küçük ve zayıf şirketlerin bu sarsıntıyı atlatamayarak iflas etmesi bekleniyor. Dev Şirketler ise, küçülmeye gidip personel çıkararak ayakta kalmaya çalışacak. Peki hangi havayolu şirketi ne kadar zarar etti? İşte cevabı…
Uluslararası Hava Taşımacılığı Derneği (IATA) küresel hava trafiğinin koronavirüs öncesi seviyeye geri dönmesinin 2024 yılını bulacağını açıkladı.Uluslararası hava trafiği geçen yılın Haziran ayına göre yüzde 96.8 düştü. Avrupalı havayolları şirketlerine talepler de aynı zaman diliminde yüzde 96.7 azaldı.
Lufthansa
Alman havayolu şirketi Lufthansa salgın nedeniyle 2020’nin ilk yarısında yaklaşık üç milyar euro zarar etti. Yetkililer şirkette tam zamanlı sözleşmeyle çalışan yaklaşık 22 bin personel fazlası olduğu görüşünde. Lufthansa CEO’su Carsten Spohr şirketin uzun vadede küçülmeye gitmesi gerektiğini belirtiyor. Yaklaşık 760 uçaklı filodan 100 uçağın çıkarılması planlanıyor.
Ryanair
Avrupa’da sivil hava taşımacılığı lideri Ryanair nisan ve haziran aylarında geçen senenin aynı zaman dilimine göre yüzde 95 oranında ciro kaybı yaşadı. Her ne kadar korona krizi İrlandalı şirketi kuruluşundan bu yana ilk kez net bir kayıpla karşı karşıya bıraksa da, şirketin 185 milyar euroluk zararı sektörün diğer şirketlerinin kayıplarına göre düşük bir seviyede.
International Airlines Group (IAG)
İngiliz-İspanyol şirketi IAG 5,3 milyar euroya düşen cirosunun yaklaşık 1,37 milyar euroluk bir faaliyet kaybına neden olduğunu açıkladı. Çokuluslu şirket hurdaya çıkarılacak jet taramalarının toplam 2,2 milyar euro zarara neden olmasını bekliyor. IAG’nin kardeş şirketi British Airways’te çalışan 12 bin personel de işten çıkarılacak. Bu rakam şirket çalışanlarının dörtte birine tekabul ediyor.
Air France KLM
Fransa’nın Air France ile Hollanda’nın KLM şirketlerinin birleşmesi sonucu ortaya çıkan Air France KLM’in cirosu geçen seneye oranla yüzde 83 zarar kaydederek 1,18 milyar euro oldu. Şirket ayrıca 1,55 milyar euroluk faaliyet kaybı yaşadı. Air France ve Hop!’un toplam 7 bin 580 kişiyi işten çıkarması bekleniyor. Hollandalı KLM ise 2022’ye kadar toplam 33 bin çalışandan 5 binine çıkış verecek.
Easyjet
Ucuz uçak bileti satışlarıyla ünlü İngiliz şirket Easyjet nisan-haziran arası yaklaşık 360 milyar euro zarar etti. 315 uçaklı filodan sadece on uçağı faaliyette tutan şirket yaklaşık 7,7 milyon euroluk ciro ile 2019’un aynı çeyreğinde elde edilen yaklaşık 1,8 milyar euronun hayli gerisinde kaldı. Mayıs ayında açıklamalarda bulunan Easyjet yetkilileri 4 bin 500 kişinin işten çıkarılacağını duyurdu.
Norwegian
Koronavirüs salgını öncesinde de kritik bir süreçten geçen Norveçli şirket Norwegian ticari bilgilerini ağustos ayı sonunda paylaşacağını duyurdu. Nisan ayında İsveç ve Danimarka’da bulunan kardeş şirketlerinin faaliyetlerini durduran Norwegian 4 bin 700 pilot ve kabin görevlisini işten çıkardı.
SAS
İskandinav Hava Yolları SAS tarafından geçen aylarda yapılan açıklamalara göre şirket çalışanlarının yarısının, yani yaklaşık 5 bin çalışanın işten çıkarılması sözkonusu. Şirket hisselerinin büyük bir kısmını elinde bulunduran Danimarka, İsveç ve Wallenberg Vakfı bir kurtarma paketi hayata geçirdi.
Wizz
Macar havayolları şirketi Wizz mayıs ayında rakiplerinden daha fazla uçuş seferi gerçekleştirmesine rağmen, yaklaşık 9 milyon euro kâra karşın 57 milyon euro zarar etti. Şirkette görev yapan 5 bin personelin yüzde 20’si işini kaybetti.
Condor
Alman tatil ve havayolu şirketi Condor, geçen yıl ana holdingin yüzlerce çalışanı işten çıkarması sonrasında, koronavirüs krizini yeni bir personel tasfiyesine gitmeden atlatmayı planlıyor. Şirket kısa mesai ve sendikalarla varılan kriz anlaşmaları ışığında personel giderlerini düşük tutacak. 4 bin 200 kişinin çalıştığı holding, ticari rakamları hakkında veri paylaşmıyor.
TÜRKİYE’NİN KAYBI 120 MİLYON DOLAR
IATA, OECD, McKinsey, Citibank gibi kurumların Koronovirüsün dünya ekonomisi üzerindeki etkilerine ilişkin araştırmalar yaptığını hatırlatan Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) Genel Koordinatörü Bülent Rahmi Demirci konuyla ilgili şu bilgileri veriyor: “İlk araştırmaların hepsi SARS baz alınarak yapıldı. SARS beş ay sürdü. Ancak Koronovirüsün bundan daha uzun süreceği tahmin ediliyor. IATA 5 Mart’taki ikinci açıklamasında havayollarının kaybını iyimser tahminde 63 milyar dolar, kötümser tahminde ise 113 milyar dolar dolar olacağını belirtti. Bu tahmine göre yolcu kayıpları da yüzde 11 ila yüzde 19 arasında değişebilir.”
Dünya GSMH’nin yüzde 0,5 ila 1,5 gerileyeceğinin tahmin edildiğini belirten Demirci “Havayolları talep düşmesi sonucu frekanslarını azaltıyor. Hastalık görülen ülke ve noktalarda seferler tamamen durduruluyor. Sefer azaltma ve durdurmanın şimdiki maliyeti aylık 100-120 milyon dolar mertebesindedir” dedikten sonra şunları ekliyor:
“Türkiye’de ise havacılık sektöründeki gelir kaybının 100-120 milyon dolar olacağı tahmin ediliyor. Bu rakam daha da artabilir. Yaptığım hesaba göre, 7 ay boyunca 50 adet B737-800 kapasitesine eşdeğer kapasite kullanılamayacak. Kayıplar yolcu taşımacılığıyla sınırlı değil. Ticari aktivitelerin azalması kargo havayollarını da etkiliyor. Bu olumsuz gelişmeler üzerine OECD yaptığı bir çalışmada, hükümetlerden vergi borçlarını erteleyip, piyasalara likidite sağlanması talep edildi.” (turizmgunlugu)
