Boeing 737 MAX 8‘in tüm dünyada yasaklanıp hangara çekilmesi gündemdeki sıcaklığını koruyor. Tüm Boeing 737 MAX’lerin yere çekilmesi havacılık tarihinde alınmış ilk karar değil. Daha önce 7 uçak çeşitli arızalardan dolayı yere indirildi. İşte Havacılık tarihinde yere indirilen uçaklar;
1946: LOCKHEED CONSTELLATİON
Havacılık tarihinde ilk yere çekilen uçak 1945 yılında hizmet vermeye başlayan Lockheed Constellation oldu. Trans World Airlines, Eastern Air Lines, Pan American World Airways ve Air France tarafından da yolcu uçağı olarak kullanılan Lockheed Constellation, TWA 513 sefer sayılı uçağın kaza yapması sonrası hükümet kararıyla 12 Temmuz 1946 tarihinde yere çekildi. Uçağın kargo bölümde elektrik aksanın yanması sonucu düştüğü belirlenmişti. Lockheed Constellation 23 Ağustos 1946’da tekrar gökyüzü ile buluştu.
1947: DOUGLAS DC-6
II. Dünya Savaşı’nın son yıllarında askeri amaçlı üretime başlayan piston motorlu Douglas DC-6, savaşın bitmesinin ardından uzun menzilli taşımacılıkta kullanılmaya başlandı. Bu başarıyla Lockheed Constellation’u geride bırakan Douglas DC-6, United Airlines’in 608 sefer sayılı uçağının düşmesinin ardından yere indirilen uçaklar kervanına katıldı. 11 Kasım 1947 yere çekilen uçak, Mart 1948 yılında tekrar uçuş hayatına geri döndü.
1954: de HAVİLLAND COMET
İngiliz De Havilland şirketi tarafından “dünyanın ilk jet motorlu yolcu uçağı” olarak tanıtılan ilk ticari uçuşunu Mayıs 1952’de yapan yolcu uçağı da yere indirilen uçaklar arasındaki yerini alıyor. Uçak, BOAC 781 ve South African Airways 201 sefer sayılı uçuşlar sırasında patlayınca 8 Nisan 1954 yere indirildi. Bu kazalardan 4 yıl sonra 1958 yılında tekrar uçuşlara başladı.
1979: MCDONNELL DOUGLAS DC-10
Üç motorlu, orta ve uzun mesafeler için tasarlanan McDonnell Douglas DC-10 da American Airlines AA191 kazası sonrasında yere indirildi. Bu kaza o tarihte Amerika’da yaşanan en ölümcül kaza olarak tarihi geçti. Bu uçağın havacılık tarihimizde de acı anıları var. Türk Hava Yolları’nın 981 sefer sayılı Paris-Londra seferini yapan uçak kargo bölümde yaşanan sorun nedeniyle düştü. Kazada 13’ü mürettebat 333’ü yolcu 346 kişi hayatını kaybetti. Bu kaza Türk Hava Yolları’nın karıştığı en ölümcül kaza olarak tarihteki yerini aldı.
1982: YAKOVLEV YAK-42
Sovyet yapımı Yakovlev Yak-42 ise yatay kuyruğun arızalanmasına yol açan tasarım hatası nedeniyle 1984 yılında yere indirildi. Adı sürekli kazalarla anılan Yakovlev Yak-42 9 ölümlü kazaya karıştı. Yakovlev Yak-42 ilk kazasını 28 Haziran 1982’de SSSR-42529 sefer sayılı uçuşla yaptı. Aeroflot Flight 8641 uçağın tasarım kusuru nedeniyle yere çakıldı. Uçağın düşmesine kuyruktaki kriko mekanizmasının arızalanmasının neden olduğu tespit edildi.
Bu uçak Türk hava sahasında 2003 yılında da kaza kırıma uğradı. UM Airlines’in 4230 sefer sayılı uçağın Trabzon’un Maçka ilçesi yakınlarından düştü. Uçakta Afganistan’da faaliyet gösteren 62 İspanya askeri hayatını kaybetti. Uçak kayıtlardaki son kazasını ise 2011 yılında yaptı. KHL Rus hokey takımı Yaroslavl’dan Minsk’e taşıyan Yak-Service 9633 sefer sayılı uçak düştü.
2000: CONCORDE
Dünyada ses hızını aşan ilk yolcu uçağı olarak tarihi geçen Concorde’lar da yere çekilen uçaklar arasında yer aldı. 1976 yılında ticari uçuşlara başlayan Concorde, 25 Temmuz 2000 tarihinde Paris-New York seferi sırasında yakıt depolarında çıkan sorun yüzünden Paris yakınlarından düşünce seferlerden çekildi.
Concorde uçaklarının son ticari seferi, 24 Ekim 2003’te Londra-New York arasında yapıldı. Concorde uçaklarının yolu üç kez Türkiye’ye düştü. British Airways ve Air France’ın Concorde’ları 25 Ekim 1986, 3 Mayıs 1988 ve 25 Ekim 1999 tarihinde Atatürk Havalimanı’na indi. Concorde İstanbul’da çiçekler ve mehterlerle karşılandı.
2013: BOEİNG 787 DREAMLİNER
Boeing’in 14 yıl aradan 2007 yılında üretime geçtiği Boeing 787 Dreamliner da 4 ay gibi kısa bir süre yere indirildi. 2009 yılında ticari seferlere başlayan Boeing 787 Dreamliner uçağı 7 Ocak ve 16 Ocak 2013 tarihlerinden iki ayrı uçakta lityum-ion pillerde sorun yaşayan tüm dünya genelinde 16 Ocak 2013 tarihinde yere çekildi. Boeing yaptığı düzenlemelerin ardından uçak gökyüzünde kaldığı macerasına 16 Nisan 2013 yılında devam etti. Boeing 787 Dreamliner uçağını ülkemizde milli bayrak taşıyıcımız Türk Hava Yolları da kullanıyor.
2019: BOEİNG 737 MAX
Yere indirilen son uçak ise havacılık tarihine “en güvenilir” uçak olarak adını altın harflerle yazdırmayı başaran ve 5 binden fazla üretilen Boeing 737’in yeni nesil modelli Boeing 737 MAX serisi uçakları oldu. Son 6 ayda Lion Air ve Etiyopya Hava Yolları’nı uçağının düşmesinin ardından uçaklar dünya genelinde yasaklandı. Türkiye dahil birçok ülke bu uçaklara hava sahasını kapattı. 2007 yılında Malezyalı Malendo Air’e yapılan ilk teslimat ile ticari uçuşlara başlayan Boeing 737 MAX 8, 13 Mart’ta yere çekildi. Dünya genelinde 4.700 sipariş alan uçaktan 350 tane üretildi. Son olarak Kanada’nın da uçakları yasaklamasının ardından Boeing 737 MAX’ler hangara çekildi. Türk Hava Yolları da filosunda bulunan 12 uçağı 13 Mart’ta yere indirdi.
