Pegasus Havayolları’nın Genel Müdürü Güliz Öztürk, 2023 için umutlu konuştu. Bu yaz sezonunda 2019’un yüzde 14 üzerinde olduklarını belirten Öztürk, “2023 yaz sezonu bereketli geçecek” dedi.
İstanbul’da geçen IATA tarafından hafta düzenlenen Wings of Change etkinliğinin oturum aralarında Güliz Öztürk İngiltere merkezli haber ve analiz sitesi Cirium’a konuştu. Öztürk, “Talep güçlüydü, tahminlerimizin ötesindeydi. Yolcu portföyümüz devamlılığını koruyor, bu nedenle gelecek yazdan ümitliyiz” dedi.
Geçtiğimiz yaz sezonu, havacılık sektörü için yaraları sarma dönemiydi. Ancak başta havalimanı operasyon sorunları ve artan yakıt maliyetleri nedeniyle havayolları pek beklediğini alamadı. Farklı pazarlara açılan şirketler, bu dönemi daha iyi geçirmeye çalıştı.
Küçülme için bir sinyal almıyoruz
Öztürk, “Rezervasyon talebinin küçülmesine ve normalleşmeye başladıklarına dair henüz bir işaret yok. Kış aylarında da bu sürecin devam edeceğine dair iyimserliğimiz var. Türkiye, halen Avrupalı rakiplerine göre ucuz bir destinasyon. Bu nedenle ‘uygun fiyatlı bir cennet gibi’ görülüyor. Pegasus, artan turist talebiyle birlikte aynı zamanda güçlü ziyaret-arkadaş-akraba trafiği ve aynı zamanda çok sayıda bağlantı vererek destekliyor” diyor.
Hedef daha fazla büyümek
Bu performans, Pegasus’u krizi küçülmek yerine büyümek için kullanan birkaç Avrupa havayolundan biri olarak görece ayrıcalıklı bir kulübe yerleştiriyor. Bu yaz kapasite, 2019 seviyelerinin %14 üzerindeydi. Şimdi, havayolu, ana pazarlarındaki kararan ekonomik bulutlara rağmen daha fazla büyümeyi hedefliyor.
Öztürk, “Düşük maliyetli sektör, satın alınabilirlik ve hava yolculuğunu erişilebilir kılmakla ilgilidir. Bu durum yeni bir pazar oluşturur. Ne zaman yeni bir destinasyona uçsak, pazar her zaman büyüyor. Yeni bir segment yaratıyorsunuz. Bu model kısa ve orta mesafelerde çok başarılı” diye ekliyor.
Müşterilerinin çoğu şimdiye kadar piyasanın dışında fiyatlandırılmış olduğundan, maliyetleri düşük tutmak bir zorunluluktur. Öztürk, Pegasus’un mükemmelleştiği yerin burası olduğunu savunuyor:
”Maliyet bilincine sahip olmaktan bahsetmiyoruz” diyor. “Düşük maliyet takıntılıyız. Bu modelde temel olan CASK [mevcut koltuk-kilometre başına maliyet] ve Pegasus en düşük maliyetlerden biri.”
Maliyetlerin önemli kalemi yakıt
Riskten korunma, baskıları hafifletmenin bir yöntemidir: Pegasus bu yıl yakıt ihtiyaçlarının %46’sını ve gelecek yıl %35’ini hedge ederek karşılıyor. Bu dahil bile Pegasus’un maliyetinin %40-42’sini yakıt oluşturuyor. Pegasus’un kazancının %80’inin döviz cinsinden olması, Türk lirasının değer kaybetmesiyle darbeyi yumuşatıyor.
Ukrayna etkisi
Ukrayna’daki savaşın havayolu üzerinde bir miktar etkisi oldu, çünkü bu ülke çatışma patlak vermeden önce kapasitenin %3’ünü ve Rusya da %4’ünü oluşturuyordu. Her ikisi de yüksek yük faktörleri sağladı ve başarılı bağlantıları temsil etti.
Rusya pazarı
Rusya pazarında halen Pegasus Antalya’dan Moskova’ya uçuyor. Ayrıca İstanbul’dan da St. Petersburg seferlerini devam ettiriyor. Moskova uçuşları günlük iki, St. Petersburg seferleri de haftalık dörde yükseltilmiş durumda. “Talep var” diyen Öztürk, “Türkiye üzerinden de transit geçiş yapıyor” diyor. Rus gezginler ağın etrafına yayıldıkça, bunun Pegasus’un diğer rotaları üzerinde zincirleme bir etkisi oldu. Pegasus, İstanbul’dan Moskova’ya da seferler düzenlemeye devam ediyor ancak frekanslar düşürüldü. Boşalan kalan kapasite, Pegasus’un Bakü, Tiflis, Astana ve Helsinki de dahil olmak üzere başka yerlerde bağlantı kurmasını sağladı”
Sabiha Gökçen’de slot sorunu
Pegasus, kısmen İstanbul Sabiha Gökçen merkezindeki ve aynı zamanda uçaklardaki slot kısıtlamaları nedeniyle hala kapasite eksikliği yaşıyor.
Ezber bozan uçak: A321neo
Halen Pegasus, toplam 114 adet verdiği A321neo sipariş teslimatlarını planlandığı gibi teslim alıyor. Öztürk, uçağı “ezber bozan” olarak tanımlıyor. Pegasus, bu yıl 19 adet A321neo alarak ciddi bir büyüme gerçekleştirdi. Airbus’ın sipariş defterinde teslimatı yapılacak 55 uçak daha bulunuyor.
Personel sıkıntısı
Bu yaz karşılaşılan diğer zorluklar arasında Öztürk’ün havayolunun “bizi geceleri uykusuz bırakan en büyük sorunu” olarak tanımladığı personel sıkıntısı da vardı.
Ancak 2023 yılının en yoğun sezonu hakkındaki görüşü sorulduğunda – eş düzey bir havayolu CEO’su olan Wizz Air’den Jozsef Varadi, Avrupa’daki hava trafiği yönetiminin “çökeceğini” bekliyor – Öztürk’ün bir fark yaratacağı açık:
”Önümüzdeki yaz bundan çok daha iyi olacağına eminim. Sorunu maksimum düzeyde çözeceklerinden emin değilim ama bundan daha iyi” diyor. “Bu karamsarlığı paylaşmıyorum.”