Birleşmiş Milletler (BM), gelecek ay Glasgow’da düzenlenecek olan Cop26 zirvesi öncesinde, dünya liderlerine “son uyarı” niteliğinde bir rapor yayımladı. Ülkelerin iklim taahhütlerinin yeterli olmadığı belirtilen raporda, yüzyılın ortalarından itibaren küresel sıcaklıkların en az 2,7 derece artabileceği uyarısı yapıldı. Ayrıca, gelecek 10 yıl boyunca aşırı iklim olaylarının neden olacağı felaketlerin art arda geleceği belirtildi.
Birleşmiş Milletler (BM), ülkelerin mevcut İiklim taahhütlerinin 2030 yılına kadar karbonu yalnızca yaklaşık yüzde 7,5 oranında azaltacağı konusunda uyardı. Bu rakam bilim insanlarının küresel sıcaklık artışlarını 1,5 derece ile sınırlanması için gerekli olan yüzde 45’ten çok daha az.
BM Genel Sekreteri António Guterres, bulguları dünya liderlerine “bir uyandırma çağrısı” olarak nitelendirirken, uzmanlar fosil yakıt şirketlerine karşı sert eylem çağrısında bulundu.
GELECEK 10 YIL BOYUNCA BİRÇOK İKLİM FELAKETİ YAŞANACAK
Bununla birlikte, 100’den fazla ülke yüzyılın ortalarında net sıfır emisyona ulaşma sözü vermiş olsa da, iklim felaketini önlemek için yeterli olmayacak. Net sıfır taahhütlerinin birçoğunun belirsiz ve emisyonlarda katı kesintiler görülmedikçe, gelecek 10 yıl boyunca birçok iklim felaketi yaşanacak.
“DAHA KAÇ TANE UYARIYA İHTİYACIMIZ VAR?”
Guterres, “Isınma devam ediyor ve bu raporun içeriğinin de gösterdiği gibi, ihtiyacımız olan liderlere sahip değiliz. Ülkeler, Covid-19 pandemisi ile birlikte gelen büyük bir fırsatı çarçur ediyor. Dünya liderleri Cop26’ya hazırlanırken, bu rapor başka bir uyandırma çağrısıdır. Daha kaç tanesine ihtiyacımız var?” diye konuştu.
Raporu hazırlayan BM Çevre Programı’nın (UNEP) yönetici direktörü Inger Andersen küresel ısınmanın artık geleceğin sorunu olmadığını vurguladı:
“YALNIZCA 8 YILIMIZ VAR”
“Küresel ısınmanın etkilerini şu anda yaşıyoruz ve bunu avilen çözmemiz gerekiyor. Küresel ısınmayı 1.5 derecei ile sınırlama şansına sahip olmak ve sera gazı emisyonlarını neredeyse yarıya indirmek için sekiz yılımız var: Saat çok hızlı işliyor.”
Raporda, geçen yıl Covid karantinaları sırasında küresel emisyonların yaklaşık yüzde 5,4 düştüğü, ancak ekonomik toparlanmaya yapılan harcamaların yalnızca beşte birinin karbon emisyonlarını azaltacak çabalara yönelik olduğu tespit edildi.
BM, dünyanın dört bir yanındaki hükümetlerin vaatlerine rağmen “daha iyi bir şekilde yeniden inşa etme” konusundaki başarısızlığın, dünyanın iklim kriziyle mücadele etmek için gerekli ekonomik değişimi yapma istekliliği konusunda şüphe uyandırdığını söyledi.
BİRÇOK ÜLKE ULUSAL PLANLARINI SUNMADI
Diğer taraftan, gelecek ay İskoçya’nın Glasgow kentinde düzenlenecek olan Cop26 zirvesi öncesinde, ülkelerin, (2015 Paris iklim anlaşması kapsamında bir gereklilik olan önümüzdeki on yıl için) ulusal olarak emisyon kesintilerine ilişkin ulusal planları sunmaları gerekiyordu.
Ancak UNEP raporu, anlaşmayı kabul eden ülkelerin yalnızca yarısının planlarını gönderdiğini, Çin ve Hindistan da dahil olmak üzere büyük yayıcıların hala planlarını yayınlamak üzere olduğunu ve Rusya, Brezilya, Avustralya ve Meksika da dahil olmak üzere diğer bazı hükümetlerin, iyileştirme sağlamayan zayıf planlar sunduğunu gösterdi.
METAN GAZINA DİKKAT ÇEKİLDİ
Öte yandan, BM’nin raporu karbondioksitin yanı sıra hayvancılık, doğalgaz çıkarma ve çevresel atıklardan kaynaklanan güçlü bir sera gazı olan metanın altını çizdi. ABD, AB ve diğer 20’den fazla ülke, bu on yıl içinde küresel olarak metanı yüzde 30 oranında azaltma taahhüdü imzaladı.
UNEP, sıcaklık artışlarına karbondioksitin ardından ikinci en büyük katkının metanın olduğunu ve yıllık metan emisyonlarının yaklaşık yüzde 20’sinin, örneğin doğalgaz sondajının daha iyi yönetilmesi ve eski kuyuların kapatılması yoluyla çok az maliyetle veya ücretsiz olarak azaltılabileceğini açıkladı.