Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı, geçtiğimiz yıl 38 kişinin hayatını kaybettiği Azerbaycan Havayolları (AZAL) kazasına ilişkin merakla beklenen ara raporu yayımladı. Raporda yer alan, “Uçaktaki hasar, muhtemelen savaş başlığının tahrip edici unsurlarıyla meydana geldi” ifadesi soruşturmanın seyrini değiştirecek nitelikte.
Azerbaycan Havayolları’na ait Embraer 190 tipi yolcu uçağının 25 Aralık 2024 tarihinde Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düşmesiyle ilgili yürütülen uluslararası soruşturmada kritik bir aşamaya gelindi. Kazanın birinci yıl dönümünde yayımlanan ara rapor, teknik bulgularla facianın perde arkasını araladı.
“Savaş Başlığı Etkisi” Tespiti
Bakanlığın resmi internet sitesinde yayımlanan raporda en dikkat çekici detay, uçağın gövdesinde oluşan hasara ilişkin değerlendirme oldu. Uzmanlar, uçaktaki hasarın muhtemelen bir “savaş başlığının tahrip edici unsurlarının etkisiyle” meydana geldiğini belirtti. Ancak raporda, bu unsurların kaynağının henüz tespit edilemediği vurgulandı.
Patlayıcı İzi Yok, Çelik Parçalar Var
Kazakistan, Azerbaycan, Rusya, Brezilya ve ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) uzmanlarından oluşan komisyonun yürüttüğü incelemelerde şu teknik detaylara yer verildi:
-
Patlayıcı Analizi: Uçakta tespit edilen yabancı metal cisimler üzerinde izotop, balistik ve patlayıcı incelemesi yapıldı. Bu parçalarda herhangi bir patlayıcı madde izine rastlanmadı. Ayrıca incelenen 3 oksijen tüpünde de patlama bulgusu görülmedi.
-
Hidrolik Sistemdeki Hasar: Uçağın 2 numaralı hidrolik sistemine ait boru parçası üzerinde yapılan “trasolojik” (iz) incelemede, hasara çelikten yapılmış metal parçaların neden olabileceği değerlendirildi.
Çatışma Bölgesi Riski Araştırılıyor
Bakü-Grozni seferini yaparken düşen uçakla ilgili soruşturma, sadece teknik arıza değil, dış etkenler üzerinden de derinleştiriliyor. Raporda, komisyonun Rusya havacılık yetkilileri ve AZAL’dan gelen belgeler ışığında, “çatışma bölgeleri üzerinden veya bu bölgelere yakın yapılan uçuşlara ilişkin risk değerlendirmesi” yaptığı belirtildi.
Bu kapsamda, uçuş güvenliğinin sağlanmasında sivil ve askeri sektörler arasındaki koordinasyonun yeterliliği de mercek altına alındı.
Nihai Rapor Bekleniyor
Soruşturma Komisyonu, kazanın kesin nedenini ortaya koyacak nihai rapor için Merkezi Bakım Bilgisayarı (CMC) bant analizinin tamamlanmasını bekliyor. Raporda, “Soruşturma Komisyonu dengeli bir yaklaşım benimseyecek, tüm sonuçlar objektif olacak ve yalnızca verilere dayanacaktır” ifadesi kullanıldı.
Hatırlanacağı üzere, J2-8243 sefer sayılı uçuşta meydana gelen kazada 3’ü mürettebat olmak üzere 38 kişi hayatını kaybetmiş, 29 kişi ise yaralanmıştı.
