Geleneksel havayolu şirketlerine kıyasla çok daha uygun fiyatlarla seyahat imkanı sunan bu model, hava yolu ulaşımını lüks olmaktan çıkarıp geniş kitleler için erişilebilir hale getirmiştir. Peki, bir havayolunu “low cost” yapan nedir? Bu kadar ucuz biletleri nasıl sunabiliyorlar ve bu modelin avantajları ile dezavantajları nelerdir? Bu yazıda, düşük maliyetli hava yolu konseptini ve başlıca temsilcilerini mercek altına alıyoruz.
LOW COST (DÜŞÜK MALİYETLİ) HAVA YOLU NEDİR?
Low Cost Hava Yolu, operasyonel maliyetlerini en aza indirerek elde ettiği tasarrufu bilet fiyatlarına yansıtan ve bu sayede yolcularına standart hizmetleri çok daha ucuza sunan bir havayolu işletme modelidir. Bu modelin temel felsefesi, “no-frills” yani “ekstrasız hizmet” anlayışına dayanır. Geleneksel havayollarının bilet fiyatına dahil ettiği birçok hizmet (yemek-içecek ikramı, koltuk seçimi, kayıtlı bagaj hakkı vb.) düşük maliyetli modelde ücrete tabi hale getirilir. Yolcu, sadece temel uçuş hizmetini (A noktasından B noktasına ulaşım) satın alır ve ihtiyaç duyduğu ek hizmetler için ayrıca ödeme yapar. Bu sayede, hiçbir ek hizmete ihtiyaç duymayan bir yolcu, mümkün olan en düşük fiyata uçuşunu gerçekleştirebilir.
LOW COST MODELİ NASIL ÇALIŞIR?
Düşük maliyetli havayollarının bilet fiyatlarını bu denli aşağı çekebilmesinin arkasında yatan, maliyetleri kısmak üzerine kurulu dahiyane bir operasyonel strateji vardır.
- Tek Tip Uçak Filosu: Genellikle filolarında sadece tek bir model uçak (Örn: sadece Boeing 737 veya sadece Airbus A320) bulundururlar. Bu, bakım, onarım, yedek parça ve pilot/kabin ekibi eğitimi maliyetlerinde büyük bir standardizasyon ve tasarruf sağlar.
- İkincil Havalimanları: Şehir merkezlerindeki büyük ve pahalı ana havalimanları yerine, genellikle şehrin biraz daha dışında yer alan, daha düşük vergi ve konma ücretleri olan ikincil havalimanlarını tercih ederler.
- Noktadan Noktaya Uçuş (Point-to-Point): Geleneksel havayollarının aksine, aktarmalı (transit) yolcuya odaklanmazlar. Genellikle bir noktadan diğerine direkt uçuşlar düzenlerler. Bu da operasyonel karmaşıklığı ve maliyetleri azaltır.
- Ekstra Hizmetlerin Ücretlendirilmesi: Uçak içi ikramlar, koltuk seçimi, kayıtlı bagaj, öncelikli biniş gibi tüm hizmetler ek ücrete tabidir. Ana gelir kalemlerinden birini bu yan hizmetler oluşturur.
- Yüksek Uçak Kullanım Oranı: Uçaklarını yerde mümkün olduğunca az tutarak gün içinde maksimum sayıda sefer yapmalarını sağlarlar. Uçakların yerdeki dönüş süreleri (turnaround time) genellikle 25-30 dakika gibi çok kısa sürelerdir.
- Doğrudan Satış: Bilet satışlarının büyük bir kısmını, aracı ve komisyon maliyetlerini ortadan kaldırmak için kendi web siteleri ve mobil uygulamaları üzerinden gerçekleştirirler.
Havacılık sektöründeki bu ve benzeri iş modelleri hakkındaki en güncel analizleri havacılık haberleri platformlarından takip edebilirsiniz.
DÜNYADAKİ BAŞLICA LOW COST HAVA YOLLARI
Bu iş modeli tüm dünyada oldukça yaygındır. İşte bazı popüler örnekler:
- Avrupa: Ryanair (İrlanda), EasyJet (İngiltere), Wizz Air (Macaristan), Eurowings (Almanya), Norwegian (Norveç)
- Asya: AirAsia (Malezya), IndiGo (Hindistan), Lion Air (Endonezya)
- Amerika: Southwest Airlines (ABD – Bu modelin öncüsü olarak kabul edilir), Spirit Airlines (ABD), JetBlue (ABD)
SIKÇA SORULAN SORULAR (FAQ)
Low cost uçuş ne demek?
Temel uçuş hizmeti dışında kalan ikram, bagaj, koltuk seçimi gibi hizmetlerin bilet fiyatına dahil edilmediği, yolcunun sadece ihtiyaç duyduğu hizmeti satın alarak daha ucuza uçtuğu bir seyahat modelidir.
Lcc ne demek havacılıkta?
LCC, İngilizce “Low-Cost Carrier” teriminin kısaltmasıdır ve Türkçe’de “Düşük Maliyetli Taşıyıcı” anlamına gelir.
Ryanair low cost mu?
Evet, Ryanair Avrupa’daki en büyük ve en bilinen düşük maliyetli (low cost) havayolu şirketlerinden biridir ve bu iş modelinin en katı uygulayıcılarından biri olarak tanınır.
Havayolu türleri nelerdir?
Temel olarak üç ana kategoriye ayrılır: Geleneksel (Full-Service) Havayolları, Düşük Maliyetli (Low-Cost) Havayolları ve Charter (Tarifesiz) Havayolları.
