ABD’de bir yargıç, Boeing’in iki ölümcül 737 MAX kazasının ardından dolandırıcılık suçunu kabul etme yönündeki anlaşmasını reddetti.
Yargıç, anlaşmadaki çeşitlilik ve kapsayıcılık politikalarını eleştirerek kamu yararına olmadığını belirtti.
Boeing ve Adalet Bakanlığı’ndan sessizlik
Boeing, karar sonrası henüz bir açıklama yapmazken, anlaşmayı müzakere eden ABD Adalet Bakanlığı (DOJ) kararın gözden geçirildiğini duyurdu.
Taraflar, yargıcın reddini temyize götürmek ya da yeni bir anlaşma müzakere ederek mahkemeye sunmak gibi seçeneklere sahip.
Çeşitlilik politikası krizi
Teksas, Fort Worth’ta görev yapan ABD Bölge Yargıcı Reed O’Connor, anlaşmadaki bir hükmü eleştirerek, bağımsız bir denetçinin seçimiyle ilgili DOJ’un çeşitlilik politikasına dikkat çekti. O’Connor, ekim ayında hem Boeing’den hem de savcılardan bu konuda ayrıntılı bilgi istemişti.
Yargıç, anlaşmanın bu haliyle mahkemenin denetçi seçimi ve gözetimi konusundaki yetkisini sınırladığını ve halkın güvenini zedelediğini ifade etti.
Ailelerden sert eleştiri: “Adalet yerini bulmalı”
2018 ve 2019 yıllarında Endonezya ve Etiyopya’da meydana gelen iki kazada 346 kişi hayatını kaybetmişti. Kurbanların yakınları, anlaşmayı “imtiyazlı bir pazarlık” olarak nitelendirerek Boeing’in yeterince sorumlu tutulmadığını savunuyor.
Ailelerin avukatı Paul Cassell, yargıcın kararını “kurban aileleri için önemli bir zafer” olarak değerlendirdi ve anlaşmanın yeniden müzakere edilerek daha adil bir sonuca ulaşılmasını umut ettiğini söyledi.
Boeing mahkumiyetle karşı karşıya kalabilir
Kabul edilseydi, anlaşma Boeing’i dolandırıcılık suçuyla mahkum bir suçlu olarak kayıtlara geçirecek ve şirket, 487,2 milyon dolarlık ceza ödemeyi ve üç yıl boyunca mahkeme gözetiminde güvenlik standartlarını iyileştirmeyi taahhüt edecekti.
Ancak yargıç, anlaşmanın bağımsız denetçi seçimiyle ilgili çeşitlilik politikasının kamu yararına uygun olmadığını belirtti.
Çeşitlilik politikası tartışması
Yargıç O’Connor, Adalet Bakanlığı’nın denetçi seçiminde çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık (DEI) politikalarını uygulama şartını eleştirdi.
Bu tür politikalar, ABD’de muhafazakâr ve liberal değerler arasında tartışmalı bir konu olarak öne çıkıyor. O’Connor, denetçinin seçiminin yalnızca yetkinliğe dayalı olması gerektiğini vurguladı.
Daha önce de muhafazakâr kararlarıyla gündeme geldi
umhuriyetçi eski Başkan George W. Bush tarafından 2007 yılında atanan Yargıç O’Connor, geçmişte Obamacare’i anayasaya aykırı bulan ve daha sonra Yüksek Mahkeme tarafından bozulan kararıyla dikkat çekmişti.
Ayrıca Biden yönetiminin cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim ayrımcılığına karşı aldığı önlemleri de geçersiz kılmıştı.
Adalet Bakanlığı hızlı hareket edebilir
Uzmanlar, DOJ ve Boeing’in anlaşmayı yeniden müzakere etmeye çalışacağını düşünüyor. Ancak bunun ne kadar sürede tamamlanacağı belirsizliğini koruyor.
Boeing’in, kazalar nedeniyle yargılanmaktan korunmak için 2021 yılında imzalanan bir anlaşmayı ihlal ettiği belirtilmişti.
Bu ihlal, mevcut savunma anlaşmasının müzakere edilmesine neden olmuştu. Ancak şimdi yargıç kararıyla süreç belirsiz bir hal aldı.
