TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, 2023 yılında en büyük hedeflerinin ilk yerli genel maksat helikopteri Gökbey için ürettikleri TEI-TS1400 motoruyla havalanmasını ve Türkiye’de tasarlanmış, geliştirilmiş ilk milli turbofan motoru TEI-TF6000’in ilk çalıştırılması olduğunu söyledi.
“İnsanlı uçuş olgunluğuna ulaşmış iki TEI-TS1400 Turboşaft Motoru’nu mart ayı sonu itibarıyla vereceğiz.” diyen Akşit şöyle konuştu:
“Daha önce TUSAŞ’a motor teslim etmiştik. Bu daha çok entegrasyon çalışmalarını başlatmak içindi. Bu arada motoru, insanlı uçuşu yapabilecek olgunluğa getirmek için var gücümüzle çalıştık. Motorumuzu 1572 beygir güce çıkarttık. Motoru maksimum devrin üzerine de çıkartıp, yüzde 100 devrin üzerinde de çalıştırdık. Ciddi bir sorunla karşılaşmadık. Artık motorumuzun insanlı uçuş için hazır olduğunu düşünüyoruz.”
Mahmut Faruk Akşit, Gökbey’in insanlı uçuşuna karar verecek asıl kurumun koordineli çalıştıkları Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. olduğunu bildirdi.
Uçuş güvenliğiyle ilgili bir komitenin de bulunduğunu anlatan Akşit, şöyle devam etti:
“O komitenin mart ayı sonundaki toplantısını bekliyoruz. TUSAŞ’a motor teslim edilmeden önce insanlı uçuş öncesi yapılması gereken testlerin hemen hemen hepsini tamamladık. Biraz daha süremiz olduğundan ilave testlerle motorları çalıştırıyoruz ama şu anda bir sıkıntımız yok. Bir aksilik olmazsa inşallah mart ayı sonunda insanlı uçuş için ilk iki motorumuzu vereceğiz, TUSAŞ da bu motorları takacak. İlk insanlı uçuşu bu yıl içinde görürüz diye umuyoruz.”
“Yüksek irtifada görev yapan pistonlu İHA motorlarında dünyada bir numarayız”
Akşit, TEI-PD170 motorlarının ilk defa 30 bin feet irtifa seviyesini aşarak rekor kırdığını anımsatarak, pistonlu motorların bu kadar yüksek irtifalarda uçmasının, jet motorlarına göre daha zor olduğunun altını çizdi.
Dünyada TEI-PD170 dışında 30 bin feet irtifaya çıkan pistonlu motor olmadığını vurgulayan Akşit, “Bizim motorumuz Allah’a şükür bu yüksekliğe çıktı. Şu anda Aksungur ile irtifa ve uçuş testlerine devam ediyoruz. Uçuş güvenliğini etkileyecek büyük hiçbir sorun çıkmadı. Motoru olgunlaştırma süreci devam ediyor. Hedefimiz bu yılın ilk yarısında TEI-PD170 motorunun olgunlaştırma test sürecini tamamlayıp, Aksungur’da seri imalatta uçmasını sağlamak. Pistonlu İHA motorlarında, yüksek irtifa konusunda dünyada bir numarayız.” diye konuştu.
“(TEI-PD222) Bu motora Uzak Doğu’daki bazı ülkelerden ciddi talep var”
TEI Genel Müdürü Akşit, İHA motorlarında 225 beygirlik TEI-PD222’yi geliştirdiklerine değinerek şunları aktardı:
“Bu motor belli olgunluğa ulaştı. Dayanıklılık testlerini de başarıyla tamamladı. TEI-PD170 motorunun kullanıldığı her alanda rahatlıkla kullanılabilecek. Birebir sığacak şekilde tasarladık. TEI-PD170’e göre sadece 8-10 kilo farkı var. Güç bakımından 170 beygirlik TEI-PD170’ten daha güçlü motor. Bu motora Uzak Doğu’daki bazı ülkelerden ciddi talep var. Pazarlık ediyoruz. Ancak birinci önceliğimiz milli ihtiyaçlar. Şu anda seri imalatta üretebildiğimiz kadar üretiyoruz. Yurt dışı ihracat potansiyeline de bakıyoruz.”
