Gökbilimciler, evrenin en olağandışı nesnelerinden birinde “tuhaf davranış” gözlemledi.
Bilim insanları, “radyo gürültülü” magnetarın böyle bir davranış sergilediğini daha önce görmediklerini söylüyor. Bu tür cisimler, nadir görülen bir tür nötron yıldızı ve evrendeki en güçlü mıknatıslardan biri.
Bilim insanlarının yazdığı yeni makaleye göre alışılmadık davranış, magnetarların düşünüldüğünden daha karmaşık olabileceğini gösteriyor ve nasıl doğup büyüdüklerine dair anlayışımızı da değiştirebilir.
Bilim insanları, J1818 adlı magnetarla Mart 2020’de karşılaştı. Cisim, bilim insanlarının onu saptamasını sağlayan, parlak bir X-ışını patlaması gönderdi ve sonrasındaki gözlemlerde de cismin radyo vurumları (bir saniyenin çok altında süren yoğun radyo frekansı enerji patlamaları -ed.n.) gönderdiği keşfedildi.
Bu radyo sinyalleri sıradışı görünüyordu: Genelde bu tür radyo-gürültülü magnetarlardan gelme eğilimi gösteren diğer benzer patlamalardan bile epey farklıydı. Genellikle bu tür vurumlar, farklı frekanslarda benzer parlaklıkta oluyor.
Ancak J1818, düşük frekanslarda yüksek frekanslardan daha parlaktı. Bu tür farklılıklar, daha yaygın bir nötron yıldızı türü olan pulsarlarla daha çok ilişkili.
Araştırmacılar, bunun neden meydana geldiğini ve nasıl değişebileceğini anlamak için, yılın geri kalanında da bu cismi gözlemlemeye devam etti.
Ve makalede yazdıklarına göre, daha da sıradışı davranışlar keşfettiler. Mayıs ayında cisim, ilk tespit edilen olağandışı vurumları göndermeye devam ediyordu ama haziran geldiğinde önce parlak bir şekilde titreşiyor, sonra yine zayıflıyordu.
Temmuzdaysa daha çok bir magnetar ve pulsar arasında değişiyor gibi görünüyordu.
Araştırmanın baş yazarı ve Swinburne Üniversitesi/CSIRO’da doktora öğrencisi Marcus Lower, “Bu tuhaf davranış daha önce başka hiçbir radyo-gürültülü magnetarda görülmemişti” diye açıklıyor.
Bir sonraki gözlemimizde magnetar benzeri bu yeni duruma temelli girdiği göz önüne alınırsa sadece kısa ömürlü bir fenomen gibi görünüyor.
İleri gözlemler, olağandışı davranışın cismin geometrisinin bir sonucu olabileceğini düşündürüyor. Manyetik alanı, olağandan farklı bir düzene sahipmiş gibi görünüyor: Yıldızın her iki tarafında bulunan ve halka şeklindeki bir alanla birbirine bağlanan kuzey ve güney kutupları yerine, J1818’in kutupları birbirine daha yakın ve at nalı şeklindeki bir mıknatıs gibi birbirine bağlı görünüyor.
Lower, “Gözlemlerimiz sonucunda J1818’in manyetik ekseninin dönme ekseniyle hizalı olmadığını fark ettik” dedi.
Aksine, radyo emisyonlu manyetik kutup ekvatorun hemen altında, güney yarım kürede yer alıyor gibi görünüyor. Diğer magnetarların çoğunun manyetik alanı, dönme eksenleriyle hizalanmış ya da biraz muğlak durumda oluyor.
İlk kez manyetik kutbu hizasız bir magnetarı kesin olarak görüyoruz.
Araştırmacılar, daha fazla veri toplama umuduyla magnetarı gözlemlemeye devam edecek ve manyetik kutuplar yeniden ters çevrilirken yakalayacak. Bu da bilim insanlarına ilk kez manyetik alanı haritalandırma fırsatı verebilir.
Yeni araştırma Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayımlandı.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/life-style
Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu
© The Independent
