TL’deki değer kaybı, döviz açığı yüksek, yani döviz borcu döviz varlığından çok daha fazla olan şirketler için önemli bir risk teşkil ediyor. Türkiye’de reel sektör firmalarının toplamda 165,1 milyar dolarlık döviz açığı bulunurken, 9,2 milyar dolarlık döviz açığıyla THY ilk sırada yer alıyor. 2020’nin ilk yarısında 4,3 milyar TL net zarar açıklayan THY’nin toplam borcu son 5 yılda yüzde 283 artışla 128,5 milyar TL’ye yükseldi. Borcunun 85,4 milyar TL’si döviz cinsinden. Şirket, kur riskine karşı döviz gelirlerinin koruma oluşturduğunu belirtiyor.
Türk Lirası’nın yabancı para birimleri karşısındaki değer kaybı, döviz cinsinden borçları döviz cinsinden varlıklarından fazla olan, yani döviz açığı olan şirketleri derinden etkiliyor.
Yıla 5,95’ten başlayan dolar/TL bugün 7,40’lık rekor seviyeye çok yakın hareket ederken, döviz açığı yüksek olan şirketler için olumsuz bir tablo ortaya çıkıyor.
DÖVİZ AÇIĞI EN YÜKSEK ŞİRKET THY
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, Türkiye’de finansal kesim dışındaki firmaların net döviz pozisyonu açığı Mayıs 2020 itibarıyla 165,1 milyar dolar seviyesinde. Bu firmaların başını ise, 30 Haziran 2020 tarihi itibarıyla 9,2 milyar dolarlık (63,2 milyar TL) döviz açığıyla Türk Hava Yolları çekiyor.
KAP’a bildirdiği bilançosuna göre THY, hem corona virüsü salgınının hem de kur artışının etkisiyle 2020’nin ilk yarısında 4 milyar 257 milyon TL zarar açıkladı.
TL’deki değer kaybı ve yüksek döviz açığı nedeniyle şirketin borçları da son yıllarda hızla arttı.
2015 sonunda 33,5 milyar TL olan THY’nin toplam borcu, aradan geçen dört buçuk yılda yüzde 283’lük artışla 128,5 milyar TL’ye yükseldi.
THY’nin 128,5 milyar TL olan toplam borcunun 85,4 milyar TL’si, yani yüzde 66,5’i döviz cinsinden. Şirketin döviz varlığı ise 22,2 milyar TL seviyesinde. Dolayısıyla döviz açığı da 63,2 milyar TL.
57,6 MİLYAR TL’LİK KREDİ
Şirketin bilançosunda, döviz açık pozisyonuna ilişkin “Grup’un açık döviz pozisyonu, yatırımlarını fonlamak amacıyla almış olduğu Avro, Japon Yeni ve İsviçre Frangı cinsinden uzun vadeli krediler kaynaklıdır” bilgisi yer alıyor. Söz konusu kredilerin TL karşılığının ise 57,6 milyar TL seviyesinde olduğu belirtiliyor.
Döviz açık pozisyonuna karşı şirketin kendini nasıl koruduğuna ilişkin ise “Grup uçak yatırımlarını finanse ettiği uzun vadeli Euro, Japon Yeni ve İsviçre Frangı kredileri nedeniyle oluşacak kur farkı riskine karşı, gerçekleşme olasılığı yüksek aynı cins gelirleri ile korunmaktadır” ifadeleri yer alıyor. 30 Haziran 2020 itibarıyla bu kapsamda olan kredilerin TL karşılığı 57.607 TL’dir.
