2018’de dünya genelinde yaklaşık 4 milyar 300 milyon insanın havayolunu kullandığı tahmin ediliyor. 2018’de ‘Dünyanın en uzun ticari uçuşu’ ise en merak edilen haberlerden birisiydi. Singapur Havayolları’nın, Changi – Newark havalimanları arasındaki uçuşu hafızalara kazındı. Bu önemli gelişmeyi Airbus’ın uçak taşıyan uçağı Beluga XL modeli ve Boeing 777X modeliyle daha az yakıt harcayarak, daha uzun menzile sahip, katlanır kanatlı yeni modelinin testlerini tamamlaması haberleri takip etti. Güntay Şimşek 2018’in en çok konuşulan havacılık olaylarını yazdı.
Teknolojik yenilikler, büyük projeler, yeni ortaklıklar, önemli anlaşmalar ve bazı üzücü hadiselerle 2018’i bitiriyoruz. ‘Dünyanın en uzun ticari uçuşu’ ise en merak edilen haberlerden birisiydi. Singapur Havayolları’nın,Changi – Newark havalimanları arasındaki uçuşu hafızalara kazındı. Singapur ile New York arasındaki bu uçuş, aylar önceden duyurulduğu için gözler gerçekleşeceği ana çevrilmişti. Bu önemli gelişmeyi Airbus’ın uçak taşıyan uçağı Beluga XL modeli ve Boeing 777X modeliyle daha az yakıt harcayarak, daha uzun menzile sahip, katlanır kanatlı yeni modelinin testlerini tamamlaması haberleri takip etti. Boeing,2019 şubat ayında görkemli bir tanıtım planlıyor.
Yeni model uçaklarla daha fazla yolcu daha hesaplı ve konforlu uçacak. Şehirler direkt uçuşlarla birbirine daha çok bağlanacak, merkez havalimanlarının yükü hafifleyecek.
Türkiye’de ise dünyanın en büyüklerinden birisi olacak İstanbul Havalimanı açıldı. Baykar Makine,Bayraktar TB2 İHA’dan sonra taarruz kabiliyetiyle öne çıkan çok daha gelişmiş özelikleri bulunan Akıncı İHA’yı açıkladı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ(TUSAŞ-TAI) Londra’da yeni tasarımı Hürjetile dünya havacılık endüstrisiyle buluşturdu. Türkiye’nin küresel ölçekte en önemli markası, bayrak taşıyıcımız Türk Hava Yolları(THY) yeni kabin üniformalarının tanıttı. Bu genel girişten sonra aylar bazında hafızalarda kalan gelişmelere göz atalım.
4.3 milyar insan uçuşta
Ocak
2018’in ilk ayında, 2017 yılında ne kadar insanın uçtuğu açıklandığında havacılık sektöründeki çoğu insan böyle bir neticeyi az çok bilmesine rağmen şaşkınlığını gizleyememişti. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) 2017 yılında havacılıkta bir rekor kırıldığını, 4 milyar insanın uçtuğunu ilan etmişti. Aynı zamanda bu rakam, ticari uçuşlar için en yoğun yıl anlamına da geliyordu. 2018 için tahmin edilen rakam ise dünya genelinde, yaklaşık olarak 4 milyar 300 milyon insanın havayolunu kullanmış olacağı yönünde. 2019’da ise 5 milyara yaklaşmış olacağız.
Kişiselleştirilmiş lounge ile tanıştık
Şubat
Şubat 2018’de “Jabbrrbox” ismi verilen özel yolcu kabini veya kişisel lounge da denebilen yeni bir ürün havacılık dünyasına tanıtıldı. Havayollarının veya şirketlerin sadakat kartlarıyla girilen özel yolcu salonları; CIP, lounge gibi havalimanlarının artık bir parçası olan hizmet noktalarına girme imkanı olmayan yolcular hedeflenerek geliştirilen “Jabbrrbox”kabinler veya benzerleri yaygınlaşacak gibi görünüyor. New York LaGuardia Havalimanı’nda hizmete giren telefon kulübelerinden biraz büyük, tek pencereli kabinlerde, uçuş bilgilerini göreceğiniz, aydınlatma kontrolü yapacağınız ve WiFi hizmeti alacağınız bir dokunmatik ekran, USB şarj, elektrik prizi, hoparlör ile sessiz çalışma ortamı sunuluyor.
Ayrıca dünyanın en güçlü uçağı olarak gösterilen Airbus A350-1000 ilk kullanıcısı Qatar Havayolları’na teslim edildi.
6 yıl üst üste dünyanın en iyisi
Mart
Havacılık sektörünün derecelendirme kuruluşu olarak öne çıkan Skytrax, 2018’de dünyanın en iyi havalimanlarını açıkladığında, Singapur Changi Havali manı üst üste altıncı defa dünyanın en iyi olarak ismini duyurdu. Dünyanın en karlı, en iyi rotasını neresi, onu da öğrendik. Nisan 2017 – Mart 2018 arasında British Airways, New York JFK Havalimanı – Londra Heathrow Havalimanı rotasında 1 milyar doların üstünde geliri elde ederek dünyanın en çok kazandıran hattına imza attı.
Uçaklara sanal pencere
Nisan
Emirates Havayolları, uçak pencerelerinden vazgeçmeyi planladığını açıkladı. Boeing 777-300ER model uçaklarda first class süiti, tabandan tavana kayar kapılar, yumuşak deri koltuklar, özel aydınlatma ve fiber optik kamera teknolojisi ile etkinleştirilen “sanal pencereler” kullanacağını duyurdu. Uçağın tamamında olmasa bile first classta bakalım penceresiz uçuş nasıl olacak? En değerli yolcular nasıl tepki verecek?
Atlanta 20’nci defa zirvede
Mayıs
Uluslararası Havalimanı Konseyi (ACI)2018’de en yoğun havalimanlarının zirvesi olarak bir kez daha Atlanta’yı açıkladı. 1998’den bu yana, listenin zirvesini kimseye kaptırmayan Atlanta Hartsfield Jackson Havalimanı, 20’nci kez üst üste, dünyanın yolcu sayısı bakımından en yoğun havalimanı unvanını korudu. Havalimanının yolcu sayısı, 2017’de bir önceki yıla göre binde 3 oranında azalarak 103,9 milyon oldu. Pekin Havalimanı 95,8 milyon yolcu ikinci, Dubai ise 88,2 milyon yolcuyla üçüncü oldu. 2017’de 63,9 milyon yolcuya hizmet veren ülkemizin en büyük meydanı İstanbul Atatürk Havalimanı ise on beşinci sırada yer aldı.
Londra’da pist, havayollarında vergi
Haziran
İngiltere, Londra Heathrow Havalimanı’na 3. pist yapımını çevre temelli olarak uzun süre tartıştı. 3. pist ile yolcu kapasitesinin 100 milyona çıkacağı yönündeki çalışmalara bile İngiltere hükümeti sıcak bakmıyordu. Ancak Haziran’da ilgili yasa onaylandı ve pist çalışmaları başladı.
3-5 Haziran tarihleri arasında Sydney’de 74’ncüsü düzenlenen ve benimde katıldığım IATA (The İnternational Air Transport Association) konferansında havayollarının karşılaştığı yolcu biletleri üzerindeki aşırı vergiler gündeme getirildi. IATA CEO’su Alexandre de Juniac, havalimanlarının özelleştirmesi esnasında yolcuya yüklenen ekstra maliyetler ve vergi meselesiyle sorunun daha da büyüdüğüne dikkat çekti. Sydney’de İstanbul Havalimanı da 2018’deki en önemli havacılık hadi sesi olarak konuşuldu.
Uçak siparişlerinde rekor yılı
Temmuz
Temmuz’da gerçekleşen Londra Farnborough Airshow’da 2 yıl önceki fuara göre yüzde 50’lik bir sipariş artışı yaşandı. Fuarda Boeing liste fiyatı 100 milyar dolarlık 673 uçak siparişi aldı. Airbus ise 70 milyar dolar değerinde 431 siparişini duyurdu. Fuarda Brezilyalı Embraer de 300 uçak siparişi aldı.
Londra’da Türk tasarımı hafif taarruz uçağı, TAI imzalı Hürjet’in prototipi de ilk kez dünyaya tanıtıldı. Gazeteci Güntay Şimşekkimliğiyle uçağın kokpitine ilk binen ve uçağı ilk inceleyen oldum.
Airbus en yeni kargo uçağı Beluga XL de 19 Temmuz’da ilk uçuşunu yaptı. Yeni uçak taşıyan uçak Beluga XL, hali hazırda kullanılan Belugaların geliştirilmiş versiyonu. ‘Beyaz Balina’ anlamına gelen Beluga,Airbus uçaklarında kullanılan kuyruk, kanat, gövde, iniş takımları gibi büyük parçaları, üretim hatlarından teslim alıp Almanya Hamburg ve Fransa Toulouse’taki son montaj hattına ulaştırıyor.
Güneş enerjisi rekor uçuş yapıldı
Ağustos
Airbus tarafından üretilen güneş enerjili uçak Zephyr S, en uzun süreli uçuş rekorunu kırdı. Pilotsuz olarak yol alabilen Zephyr S, 11 Temmuz’da Amerika’nın Arizona eyaletinden başladığı uçuşunu 25 gün, 23 saat ve 57 dakika sonra Londra’da tamamladı. 70 bin feet yani yaklaşık 22 bin metre irtifada uçabilen hava aracı, güneş ışınlarını, iki pervaneyi harekete geçiren motorlara güç sağlamak için kullandı. Güneşten aldığı gücü pillerine depolayan Zehyr S, gece de kesintisiz yol aldı. Güneş enerjili hava aracının, keşif misyonları, deniz gözetimi, sınır devriyesi, iletişim ve felaket yönetimi gibi geniş bir uygulama yelpazede kullanılması bekleniyor.
Üniformalar, THY’nin Türk kültüründeki birçok klasik detaydan esinlenilerek ortaya çıkarıldı
THY yeni üniformalarını tanıttı
Eylül
Türk Hava Yolları’nın (THY) uzun bir süredir gündemde olan yeni kabin personeli üniformalarını tanıttı. İtalyan modacı Ettore Bilotta tarafından İstanbul’dan ilham alınarak tasarlanan ve 29 Ekim’de açılışı yapılan İstanbul Havalimanı’nda ilk defa personel üzerinde tanıtılan üniformalar bayrak kırmızısı ve antrasit renkleriyle öne çıkıyor. Ayrıca Eylül’de ilk Boeing 777 uçağı emekli olup ArizonaHava Müzesi’ne kaldırıldı.
En büyük meydan, en yeni uçak, en uzun uçuş
Ekim
Endonezya tescilli Lion Air’e ait Boeing’in en yeni modeli 737 MAX8 uçağı, Jakarta-Pangkal Pinang uçuşu için kalkıştan 13 dakika sonra JavaDenizi’ne düştü. 737 MAX uçaklarının yaptığı ilk kaza olarak tarihe geçti. Yolcu ve mürettebatla birlikte 189 yolcunun bulunduğu uçaktan kurtulan olmadı.
11 Ekim’de ‘dünyanın kesintisiz en uzun uçuşu’ yapıldı. Singapur Havayolları, Airbus A350-900 ULR uçağı ile 16 bin 700 km’lik Singapur-New York hattını 17 saat 52 dakikalık tarihi uçuşla tamamladı.
29 Ekim’de Cumhurbaşkanı Başkan Recep Tayyip Erdoğan çok sayıda yabancı devlet adamının katılımıyla hem yeni havalimanını açılışını yaptı, hem de ismini “İstanbul Havalimanı” olarak açıkladı.
Sessiz süpersonik uçaklar geliyor
Concorde isimli ‘süpersonik’ uçak ilk seferini 1969’da gerçekleştirmişti.
Kasım
Lockheed Martin’in ses hızını aşabilen süpersonik ticari uçuşlar için geliştirdiği X-59uçağını üretmeye başladığını duyurdu. Test için hazırlanan uçağın ilk parçalarını üreten şirket ilk uçuşu 2021’de gerçekleştirmeyi planlıyor. NASA ile iş birliği yapılarak hazırlanan projenin amacı, insanların yaşadığı bölgelerin üzerinde uçabilecek kadar sessiz süpersonik uçak teknolojilerini test etmek olacak. Daha önce Fransız-İngiliz ortak yapımı aşırı gürültülü Concorde uçaklarıyla gerçekleşen süpersonik uçuşlar, 2000 yılında yaşanan kazanın ardından iptal edilmişti.
Drone krizi, pasaportta biometrik geçiş
Aralık
Yeni yıla girmeden, Aralık ayına damga vuran ve çok konuşulan olay ise Londra Gatwick Havalimanı’nda uçuşları aksatan drone krizi oldu. İzinsiz bir şekilde iki drone havalimanında uçuş yaptı. Bu durumu gören pilotların verdiği bilgi doğrultusunda polis ve asker operasyon başlattı. Bine yakın uçuş iptal edildi ve 120 bin yolcu mağdur oldu. Olayın sonunda iki kişi gözaltına alındı.
Bombardier 70 milyon dolarlık Global 7500 iş jeti için teslimata başladı. ABD’nin ilk biometrik terminali Atlanta Hartfield Jackson Havalimanı’nda oldu. Yüz tanıma teknolojisi ile pasaport kontrolünde hızlı geçişler başladı.
