Türkiye’nin küresel bayrak taşıyıcısı olan ve 89 yıl önce kurulan THY, aradan geçen sürede global bir marka olurken dünyanın en fazla ülkesine ve uluslararası noktaya uçan hava yolu olarak dikkati çekiyor.
Türkiye’nin milli hava yolu şirketi ve küresel markası THY, kuruluşunun 89. yıl dönümünü kutluyor.
20 Mayıs 1933’te Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı “Devlet Hava Yolları İşletmesi” olarak kurulan şirketin personel sayısı; 7 pilot, 8 makinist, 8 memur ve 1 telsizci olmak üzere toplam 24 kişiden oluşuyordu.
İlk filoda 2 adet 5 koltuklu King Bird, 2 adet 4 koltuklu Junkers F-13 ve 1 adet 10 koltuklu ATH-9 yer alırken, yeni uçaklarla 1936’da uçak sayısı 8’e, koltuk sayısı 64’e ulaştı.
Devlet Hava Yolları İşletmesi, 1938’de Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü adını alarak Ulaştırma Bakanlığı’na bağlandı. Filosundaki uçak sayısını 52’ye, koltuk sayısını ise 845’e ulaşan şirket, 1945’te uçulan şehir sayısını 3’ten 19’a çıkardı.
İlk yurt dışı sefer Atina’ya
THY’nin ilk yurt dışı seferi Ankara-İstanbul-Atina uçuşuyla 1947’de gerçekleştirildi. Şirket, 1951 yılında Lefkoşa, Beyrut ve Kahire gibi yeni noktalara uçmaya başladı.
Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü, 6623 sayılı kanunla değiştirilerek 1953’te bugünkü Türk Hava Yolları ismini aldı.
THY’nin Atlantik Okyanusu’nu aşan ilk uçuşu 1961’de gerçekleşti. 1964’te Brüksel, Münih ve Tel Aviv, 1965’te Amsterdam, Belgrad ve Tebriz, 1967’de Zürih, Budapeşte ve Cenevre, 1969’da Köln,1971’de Düsseldorf ve Stuttgart, 1972’de Hannover ve Hamburg, 1973’te Kopenhag, Berlin ve Nürnberg hatları açıldı.
Taşınan yolcu sayısı 1967’de 528 bin iken, 1973’te 2,5 milyona ulaştı.
1977’de yeniden millileştirildi
THY’nin 20 yıl önce yabancı sermayeye açılan hisseleri, 1977’de Maliye Bakanlığı tarafından alınarak şirket yeniden millileştirildi.
Şirket, 1983’te 50. yıl dönümüne ulaştığında 3 kıtada 4 bin 37 koltuk kapasiteli 30 uçakla 30 bin ton kargo ve 2,5 milyon yolcu taşıyordu.
THY, 1985’te 4 adet Airbus A310’un filoya katılmasıyla Uzakdoğu ve okyanus aşırı seferlere başladı. 1994’te Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na bağlanan şirket, iktisadi devlet teşekkülü statüsüne geçti.
Sabiha Gökçen’den ilk uçuş Ankara’ya
ABD’de ve Uzakdoğu’da 2000’de birden fazla noktaya uçuş başlatan şirket, 2001’de Sabiha Gökçen Havaalanı’ndan Ankara’ya ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
2006’da 100’üncü uçağını filosuna katan, 2007’de havacılık sektöründe “Ulusal Kalite Ödülü”nü alan şirket, 2008’de Star Alliance’a katıldı. 2012’de 200’üncü uçak filoya katıldı.
THY, 2013’ten sonra Borussia Dortmund ve Aston Villa ile sponsorluk anlaşması imzalarken, Euroleague Basketball ile isim sponsorluğu anlaşması yaptı. Reklam filminde Didier Drogba ve Lionel Messi’yi ağırladı.
Uluslararası ödüller hız kesmedi
Daha önce “Avrupa’nın En İyi Havayolu Şirketi”, “En İyi Business Class Özel Yolcu Salonu İkramı”, “En İyi Business Class İkramı” ve “Güney Avrupa’nın En İyi Havayolu Şirketi” ödüllerine defalarca layık görülen şirket, son dönemde Conde Nast Traveler dergisinin okurları arasında gerçekleştirdiği oylama sonucunda “dünyanın en iyi 3 hava yolundan biri” seçildi.
Şirket son dönemde uluslararası bazı ödül organizasyonlarında “En İyi 10 Uluslararası Havayolu”, “En İyi Kurumsal Havayolu Programı”, “5 Yıldızlı Küresel Hava Yolu” ve “Orta Doğu’ya Hizmet Veren En İyi Avrupalı Havayolu” gibi ödüller kazandı.
Sağlık güvenliği konusunda en yüksek derece olan “Diamond Statüsü”ne layık görülen THY, dünyanın en çok bilinen ve en çok tercih edilen hava yolu kategorilerinde 2. sırada yer aldı.
THY, Brand Finance 2021 sonuçlarında “Türkiye’nin en değerli havayolu markası ve dünyanın en güçlü 2. havayolu markası” seçildi.
128 ülkeye ve 331 şehre uçuş
Kuruluşunun 89. yılına küresel bir marka olarak giren Türkiye’nin küresel bayrak taşıyıcısı THY, halihazırda uçuş ağını 128 ülkeye, 331 şehre ve 336 havalimanına ulaştırdı.
Uçuş destinasyonları arasında yurt içindeki 51 şehirde 53 havalimanı; yurt dışında 128 ülkedeki 280 şehirde 283 havalimanı yer alıyor.
THY, bu uçuş ağıyla “dünyanın en fazla ülkesine ve uluslararası noktaya uçan hava yolu” olurken, “dünyada ülkeler arası en çok bağlantı sunan bayrak taşıyıcı hava yolu” olarak öne çıkıyor.
Yeni uçuşlar başlıyor
Halihazırda Kovid-19 kısıtlaması devam eden ve mücbir sebeplerle uçuş gerçekleştirilemeyen bazı noktalar bulunsa da 117 ülkedeki 270 şehirde 274 noktada hizmet veriliyor. Toplam uçuş ağındaki ülkelerin yüzde 91’inin aktif olduğu görülüyor.
Bununla birlikte 27 Mayıs’da ABD’de Seattle kentine, 1 Haziran’da Güney Sudan’da Juba’ya, 7 Haziran’da Özbekistan’daki Buhara’ya, 11 Haziran’da ise Karadağ’da Tivat uçuşlarının başlaması bekleniyor.
60 bin çalışan, 372 uçaklık filo
Türk Hava Yolları; başarısını emeklerine ve özverilerine borçlu olduğu personel noktasında da ciddi bir istihdam sunuyor. Şirkette çalışan sayısı 27 bini ana marka altında olmak üzere 60 bine ulaşıyor.
248’i dar gövde, 104’ü geniş gövde ve 20’si kargo uçağı olmak üzere 372 uçaklı filoya sahip THY, yolcu taşımacılığı yapan hava yolları arasında filo büyüklüğü bakımından dünyanın en büyük 9’uncu şirketi olarak öne çıkıyor. Şirket, filo büyüklüğü göz önüne alındığında dünyanın en genç ve en modern uçak filolarından birisini bünyesinde barındırıyor.
THY’nin filosunda karbon ve gürültü emisyonlarını azaltma hedeflerine önemli katkı sağlayan 79 adet yeni nesil, yüksek teknolojiye sahip, çevreye duyarlı ve yakıt verimliliği yüksek uçak mevcut.
İlk 4 ayda ciddi toparlanma sağlandı
Bu yılın ilk 4 ayında taşınan yolcu sayısı 2019’un aynı dönemine göre yüzde 78 seviyesine ulaştı.
Amerika kıtasında taşınan yolcu sayısında önemli gelişme kaydedilirken, ilk 4 ayda taşınan 1 milyondan fazla yolcuyla bu bölgede 2019 seviyesinin yüzde 24 üzerine çıkma başarısı yakalandı.
Küresel salgın sonra sunulan toplam kapasite ilk 4 ayda 2019’un aynı dönemine kıyasla yüzde 95 seviyesinde gerçekleşti.
Özellikle Amerika bölgesinde uçuş başlatılan yeni noktalar ve frekans artışlarıyla 2021 yılı bitmeden 2019 verilerinin üzerine çıkıldı. Bu yılın ocak-nisan döneminde ise yüzde 158 artış yakalandı.
Açılması planlanan yeni noktalar, mevcut noktalardaki frekans artışları ve özellikle diğer bölgelere göre daha yavaş toparlanan Asya-Uzakdoğu bölgesinde gelecek aylarda trafiğin iyileşmeye başlamasıyla 2022 yılı toplamında 2019 kapasitesinin aşılması hedefleniyor.
“Ülke turizmi ve ekonomisine katkı sağlıyoruz”
Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, THY’nin kuruluşunun 89. yıl dönümüne ilişkin AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, küresel marka olma yolunda uçuş emniyetinden ödün vermeden hizmet kalitesini üst düzeye çıkardıklarını ve geliştirmeye de devam ettiklerini söyledi.
Türkiye’nin dış temsilciliklerinden daha fazla destinasyonda temsil gücüne sahip olduklarını dile getiren Bolat, açtıkları her yeni destinasyonla ülke turizm ve ekonomisine katkı sağladıklarını bildirdi.
Bolat, THY’nin bir asra yaklaşan geçmişinde çok sayıda kriz ve zorlu deneyimle karşı karşıya kaldığını ifade ederek, “THY artık ‘kriz süreçlerinde rakiplerinden ayrışan’ ve ‘krizle mücadelede örnek gösterilen hava yolu’ olarak anılıyor.” dedi.
“Bu dönemde tarihimizin en yüksek ilk çeyrek karlılığına ulaştık”
Ahmet Bolat, geçen yıl toplam gelirlerinin 2019’un yüzde 81’ine ulaşarak 10,7 milyar dolar olduğunu, kargo gelirinin ise 2 kattan fazla artarak 4 milyar dolar olarak gerçekleştiğini söyledi.
Aynı dönemde operasyonel giderlerde sağlanan düşüşten bahseden Bolat, net operasyonel kârın 2021’de 2019’a göre yüzde 117,9 artarak 1,3 milyar dolar olduğunun bilgisini verdi.
Bolat, “Krizi fırsata dönüştürerek elde ettiğimiz sürdürülebilir iyileşme, 2022’nin ilk çeyreğinde de devam etti. Bu dönemde tarihimizin en yüksek ilk çeyrek kârlılığına ulaşarak 161 milyon dolar net kâr elde ettik.
2019 yılı ilk çeyreğine kıyasla toplam gelirde yüzde 10 artışla 3 milyar dolara ulaştık. Kargo anlamında Turkish Cargo olarak salgın döneminde kendimizi kanıtladık ve 2021’de FTK bazında dünyada 5. sıraya yükseldik.” ifadelerini kullandı.
Başarıların meyvesini uluslararası ödüllerle aldıklarını vurgulayan Bolat, Hava Yolları Yolcu Deneyimi Derneği (APEX) tarafından “5 Yıldızlı Global Havayolu” seçildiklerini ve dünyada sadece 7 hava yolunun layık görüldüğü World Class Ödülü’nün sahibi olduklarını sözlerine ekledi.