Onur Air Genel Müdürü Teoman Tosun, TÜSAB TV’de yayınlanan ‘Turizm Gazetecileri Soruyor’ programında TurizmGüncel Haber Koordinatörü Savaş Daş, Turizm Aktüel Haber Müdürü Hasan Arslan ve Turizm Ajansı Haber Müdürü Yılmaz Keleş’in sorularını yanıtladı.
”Havacılık sektörü 340 milyar dolar kaybetti”
Türkiye’ye gelen yolcuların yüzde 73’ünü Türk hava yolu şirketlerinin taşıdığını belirten Onur Air Genel Müdürü Teoman Tosun, Pandemi nedeniyle Türk sivil havcılık sektörünün büyük zarara uğradığını kaydetti. Tosun, ‘’IATA, havacılık sektöründe 340 milyar dolarlık bir zarar öngörüyor. Dolayısıyla her geçen gün zararlarımız katlanıyor. Sadece Türkiye’ye değil, havacılık sektörü tüm dünyada böyle bir girdabın içine girdi. Sonucunun ne olacağını da tahmin edemiyoruz ama 2021’in sonuna, 2020’ye kadar devam edeceği görüşü hakim.’’ ifadelerini kullandı.
”4 Haziran’da iç hatlara, 10 Haziran’da dış hatlara başlıyoruz”
Hava yolu şirketlerinin, yer hizmetlerinin ve havalimanlarının uçuşa yarın başlayacak şekilde hazır olduğunu ifade eden Teoman Tosun, ancak uçuşların başlayabilmesi için ülkeler arası mutabakata ihtiyaç olduğunu söyledi. Tosun, ‘’Ama bir plan yaptık. Kısmet olursa 1 Haziran’a Kıbrıs uçuşlarına, 4 Haziran’da iç hatlara ve 10 Haziran’dan itibaren de kademeli olarak dış hat uçuşlarına başlayacağız.’’ dedi.
İç hatlardan neden çekildi?
Türkiye’deki iç hatlardan büyük oranda çekilmelerinin nedeninin Atatürk Havalimanı’nın İstanbul Havalimanı’na taşınması olduğunu açıklayan Teoman Tosun, ‘’Taşınma gerçekleştiğinde IGA’da ne olacağını bilmiyorduk. Dolayısıyla orada 2-3 tane şirketin beraber aynı işleri yapması her şirkete zarar verecekti. İki taraf karşılıkı zarar görmesin, amaç buydu. Ama yavaş yavaş bu yolcuyu alıştıracağız. Belki haziranın başından itibaren IGA üçüncü pisti açacak ve taksi süreleri kısalacak. Çünkü 1 saat uçuş yapacak yolcunun havalimanına gelmek-gitmek için 3-4 saatini harcaması da doğru bir işlem değildi. Ama işler yavaş yavaş düzeliyor. İç hatlara 5-6 destinasyonla başlayıp sonra artırarak uçmaya devam edeceğiz.’’ şeklinde konuştu.
İç hatlara ilk bu şehirlere uçacak
İç hatlarda ilk etapta İstanbul, Antalya, Dalaman, Trabzon, Bodrum ve İzmir destinasyonlarının olacağı bilgisini veren Onur Genel Müdürü, duruma bağlı olarak açılmasında kendilerinin öncülük ettiği Gaziantep, Kayseri, Malatya gibi noktalara da uçabileceklerini söyledi.
”İç hatlarda 5.5 milyon dolar zarar ettik ama…’
Teoman Tosun, Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı’nın, havacılıkta maliyetlerin arttığı ve mevcut tavan fiyatlarla uçamın zor olduğu şeklindeki açıklaması hatırlatılıp, ‘bilet fiyatları artacak mı?’ sorusunun sorulması üzerine ise, ‘’Aslına bakarsanız biz geçmişte fazla gelir üreten hatlara servis yapmadık. İç hat uçuşları karlı uçuşlar değildir. Biz mesela özellikle iç hatlarda hiç kar etmedik. 2018 yılında iç hatlarda 5.5 milyon dolar zarar ettik. Ama buna rağmen iç hatları korumak zorunayız. O da nakit akışını destekleye bir unsur. İç hatla kar ettiğimiz bir alan değil ama zararına katlandığımız ve yapmak zorunda olduğumuz bir alan. Kaldı ki buraları 2002’de biz yarattık Onur olarak ve öyle kolay kolay çekileceğimiz yerler de değil.
”Şu anda yolcu başına maliyet 700-750 TL”
Bilet fiyatlarına 300 liradan başladık, iki sene sonra zor bela 350 liraya çıktık. Üç sene sonra da tavan ücretini 450’ye kadar yükselttik. Ma bu tavan ücretini her zaman kullanabiliyor musunuz? Hayır. Ortalama ücret yine 270 lira. 450’ye zaten bilet satamadık. Şu anda bizim maliyetimiz zaten 700-750 lira.’’ açıklamasında bulundu.
”Bu yıl 34-35 uçakla uçacağız”
Yeni gelen iki uçakla beraber Onur Air’in filosundaki uçak sayısının 30’a yükseldiğini belirten Teoman Tosun, ‘’Bizim kontratını yapıp depozitini ödediğimiz 11 uçak daha vardı. Yani uçak sayımız 41’e çıkacaktı. Ama bunları biraz yavaşlattık. Şu anda kesin mülkiyetini alacağımız uçaklardan vazgeçmiyoruz, onları alıyoruz. Geçtiğimiz hafta iki tane 330’u filoya dahil ettik. Dolayısıyla, satın almak zorunda olduğumuz uçakları alacağız, kiralıklardan bahsetmiyorum. Amacımız 34-35 uçakla bu sezonu geçirmek.’’ dedi.
”İnsanların seyahat etmesi 1-2 ay alır”
İnsanların seyahate çıkabilmesi için psikolojisinin düzelmesi gerektiğini vurgulayan Teoman Tosun, ‘’İnsanların psikolojisi düzeldikten sonra gemi, uçak, otobüs fark etmez, insanlar seyahat eder. Uçak, yolcuların yine en çok tercih edeceği ulaşım aracı olacak ama insanların buna hazır hale gelmesi 1-2 ay alacak’’ ifadelerini kullandı.
Onur Air Müdür, ‘Devletlerin bazı hava yolu şirketlerini kurtarmak için milyarlarca euroluk kaynak aktarmasının havacılık sektöründeki rekabeti nasıl etkileyeceği’ sorusun ise şu yanıtı verdi.
”Keşke devletler tüm hava yolu şirketlerine aynı davransa”
Hava ulaşımı, dünyadaki en önemli ulaşım aracı. Pandemi ilk çıktığında ABD, ülkedeki hava yolu şirketlerini kurtarmak için 50.5 milyar dolarlık bir yardım paketi hazırladı. Avrupa’daki rekabet kuralları gereği hükümetler direkt müdahale edemiyordu ancak pandemi ile beraber şirketlerin veya milli şirketlerin batma yoluna girdiğini gördüler. Dolayısıyla kendi şirketlerini korumak zorunda kaldılar. Lufthansa mesela, 9 milyar euro karşılığında yüzde 20 hissesini devlete verdi. Air France-KLM ortaklığı 11.5 milyar euro yardım aldı. Devletler bünyelerindeki şirketlerin zor durumda olduğunu görünce rekabet kurallarını a bir kenara bırakıp kurtardılar ve doğru da yaptılar.
Tabi mümkün olsa da devletler, ABD’de olduğu gibi, tüm hava yolu şirketlerine aynı şekilde yaklaşabilseler.’’
”Amacımız Onur Air’in içine Çin sermayesini dahil etmekti”
Onur Air’in Çin projesinin iptal edilmediğini, projenin farklı bir şekilde devam ettiğini açıklayan Teoman Tosun, ‘’Çin projemiz iptal edilmedi. Çin projesi başka bir yöne girdi. Cankut beyin değişik bir yapısı var. Kendisi, ‘yalnız 3-5 uçuş yapıp Çin’le beraber olan büyüklüğümü göstermek istemiyorum. Çin gelip burada yapacağımız işe ortak olsun’ dedi. Yani amacı, Onur Air’in içine Çin sermayesini de dahil etmekti. Bu yönde de çok büyük yol aldık. Denetimler yapıldı ve şu anda Çin’de bir sonuca doğru gidiyoruz. Bir takvim dahilinde ilerliyor işler ve bir ay içinde sonuçlandırılması planlanıyor.’’ dedi.
TurizmGüncel