Son yıllarda iklim değişikliğinin de etkisiyle artan orman yangınları, Türkiye’nin doğal güzelliklerini tehdit eden en büyük felaketlerden biri haline geldi. Karadan ulaşılması imkansız sarp arazilerde, hızlı yayılan alevlere karşı havadan müdahale, yangınla mücadelede vazgeçilmez bir strateji. İşte bu noktada, yangın helikopterleri devreye giriyor. Onlar, sadece alevlerin üzerine su bırakmakla kalmıyor; yangını ilk tespit eden gözler, karadaki ekipleri yangın hattına taşıyan nakliye araçları ve stratejik noktalara su bırakan hassas makineler olarak görev yapıyorlar.
YANGIN HELİKOPTERLERİ NEDEN BU KADAR KRİTİK?
Yangın helikopterleri, yangınla mücadelede sundukları eşsiz avantajlar nedeniyle hava filosunun ayrılmaz bir parçasıdır:
- Hassas Müdahale: Uçaklara göre daha düşük irtifada uçabilme ve daha dar alanlarda manevra yapabilme yetenekleri sayesinde suyu veya yangın söndürücü köpüğü hedefe çok daha hassas bir şekilde bırakabilirler. Özellikle yanan ağaç tepeleri veya binalar gibi belirli noktalara doğrudan müdahale için idealdirler.
- Dikey Kalkış ve İniş (VTOL): Pist ihtiyacı duymadan, su kaynaklarının (göl, baraj, deniz) veya yangın bölgesinin hemen yakınına inip kalkabilirler. Bu, suya ulaşma mesafesini kısaltır ve müdahale süresini hızlandırır.
- Personel ve Ekipman Taşıma: Yangın helikopterleri, karadan ulaşımın zor olduğu noktalara yangın söndürme ekiplerini, itfaiyecileri ve ekipmanları hızla taşıyabilir. Bu, yangına ilk müdahalenin hızını ve etkinliğini artırır.
- Keşif ve Gözetleme: Termal kameralar ve gelişmiş sensörlerle donatılmış bazı helikopterler, yangının yayılımını izleyebilir, sıcak noktaları tespit edebilir ve karadaki ekiplere gerçek zamanlı bilgi aktarabilir.
TÜRKİYE’NİN YANGIN HELİKOPTERİ FİLOSU
Türkiye, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) bünyesinde ve kiralama yoluyla geniş bir yangın helikopteri filosuna sahiptir. Son yıllarda yaşanan büyük orman yangınlarının ardından bu filoyu güçlendirme ve modernize etme çabaları hız kazanmıştır.
- Çeşitli Modeller: Türkiye’nin envanterinde, farklı taşıma kapasitelerine sahip çok sayıda helikopter modeli bulunmaktadır. Örneğin, ağır yük taşıma kapasitesine sahip Mi-8/17 ve CH-47 Chinook gibi helikopterler, tek seferde tonlarca su atabilir. Daha küçük ve çevik helikopterler ise yangın tespiti, personel taşıma ve koordinasyon görevlerinde kullanılır.
- Bambi Bucket Sistemi: Helikopterler genellikle, altında bulunan ve su kaynaklarından hızla su almalarını sağlayan “Bambi Bucket” adı verilen esnek kovalarla donatılmıştır. Bu kovalar, suya daldırılarak saniyeler içinde yüzlerce litre suyla doldurulabilir.
- Gece Görüş Kabiliyeti: Özellikle kritik öneme sahip olan gece yangın söndürme operasyonları için bazı helikopterler, gece görüş sistemleri ve termal kameralarla donatılmıştır. Bu, pilotların karanlıkta yangın bölgelerini ve arazinin detaylarını net bir şekilde görmesini sağlayarak kesintisiz mücadeleye olanak tanır. Gece görüş sistemleri, yangın hatlarının tespiti ve su atışlarının hassasiyeti açısından hayati bir yetenek sağlar.
OPERASYONEL ZORLUKLAR VE HAVACI KAHRAMANLAR
Yangın helikopteri pilotları ve mürettebatı, oldukça zorlu koşullarda görev yaparlar. Yoğun duman, zayıf görüş mesafesi, değişken rüzgarlar ve dağlık arazi gibi faktörler, operasyonların riskini artırır. Pilotlar, yangının dinamiklerine, rüzgarın yönüne ve su atışının etkinliğine göre anlık kararlar vermek zorundadır. Onların cesareti ve tecrübesi, yangınla mücadelede büyük bir fark yaratır.
Yangın helikopterleri, sadece tonlarca suyu yangın bölgesine taşımakla kalmaz; aynı zamanda havadan sağladıkları keşif, koordinasyon ve personel taşıma desteğiyle yangınla mücadeledeki en etkili araçlardan biridir. Türkiye’nin bu alandaki filosu, her geçen gün daha da güçlenerek ‘Mavi Vatan’ın yeşil ciğerlerini korumak için gökyüzünde olmaya devam ediyor.