Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine katıldığı günden bu yana birbirinden başarılı işlere imza atan İHA ve SİHA’lar Doğu Akdeniz’de de nöbette. Türkiye’nin Fatih ve Yavuz gemileriyle iki koldan yürüttüğü sondaj faaliyetlerine hava desteği sağlayan İHA/SİHA’lar, bölgede oluşabilecek tehlikelere karşı her an tetikte bekliyor. Hava Kuvvetleri’ndeki başarısını Doğu Akdeniz’in sıcak sularına da taşıyan insansız hava araçları, Çanakkale’deki 313. Deniz İHA-S İnsansız Hava Aracı Filo Komutanlığı’ndan yönetiliyor.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde geçtiğimiz yıl faaliyete geçen üs, kapılarını ilk kez Yeni Şafak’a açtı. Bir günümüzü geçirdiğimiz yer istasyonunda bahriyelilerden önemli bilgiler aldık.
3 BİN SAAT UÇTULAR
6 Ağustos 2018’de kurulan İHA Filo Komutanlığı, aralık ayında İHA/SİHA’ları envanterine aldı. O günden bu yana keşif, gözetleme ve düzensiz göç hareketlerinin önlenmesi amacıyla 7/24 faaliyet için düğmeye basıldı. Geçen sürede 3 bin saat uçuş gerçekleştiren İHA’lar, Ege ve Akdeniz sahillerini yakından izliyor. İHA’larca elde edilen görüntüler ilgili izleme merkezlerine aktarılarak olası bir sıkıntı anında duruma hemen müdahale ediliyor.
BÜYÜK BİR EKİP VAR
Her dakika havada bulunan İHA’lar Deniz Kuvvetleri’nin Dalaman’daki üssü ile birlikte koordineli şekilde faaliyet gösteriyor. Burada görevli personel 2 saat önceden gelerek uçuş hazırlığı kapsamında birifing alıyor. Hava şartları, görev yerleri, yakıt, uçağın son uçuş ağırlığı gibi kontroller yapılıyor. Uçuşa 1 saat kala ise İHA’ların takip edildiği, uçuşunun sağlandığı Yer Kontrol İstasyonları (YKİ) önünde toplanarak son kontroller yapılıyor.
GÖKYÜZÜNDEKİ GÖZÜMÜZ
Bu aşamadan sonra sıra İHA/SİHA’ların havalanmasına geliyor. Uçuş pistinde yerini alan ‘gökyüzündeki gözümüz’ Akdeniz ve Ege’deki görev alanlarına doğru yol alıyor. Planlanan uçuşlar için 24 saat havada kalan insansız hava araçlarının operasyon süresi sona erdiğinde Muğla-Dalaman’da bulunan diğer deniz hava üssü ile irtibata geçiliyor. Çanakkale’den havalanan İHA’ların görevi bittiği zaman hemen Dalaman’daki İHA’lar havalanıp nöbeti devralıyor.
Şipşak 30 km
Deniz Kuvvetleri’ndeki Bayraktar TB-2 Silahlı İnsansız Hava Araçları, Deniz Kurdu-2019 tatbikatında karaya yönelik yapılan atışları başarıyla gerçekleştirdi. Bu araçlar gerektiği zaman deniz hedeflerini de tahrip edebiliyor. Sözkonusu SİHA’lar ayrıca uzun süre havada kalarak denizde düzensiz göçle mücadele konusunda önemli görevler üstleniyor. Savaş gemileri, deniz karakol uçakları ve deniz helikopterlerine yüksek irtifadan destek sağlayan bu araçlar çok etkin. Buna bizzat şahit olduk. Yer istasyonunda bulunduğumuz sırada filo personeli, denizde şüpheli bir gemiyi takibe aldı. 10 kilometre irtifadaki Bayraktar SİHA, sözkonusu gemiye 30 kilometre mesafeden zoom yaparak net bir görüntü elde etti. İHA/SİHA’lar, eğer hava şartları da müsaitse, gelişmiş optik sistemleri sayesinde çok daha uzak mesafelerden net görüntü çekebiliyor. Hangar içerisinde bulunan uçuş simülasyon odası da oldukça dikkat çekiciydi. Yer Kontrol İstasyonları ile birebir aynı olan simülasyon odaları, eğitim faaliyetlerinin dışında izinden dönen personelin uçuş provası yapmasına da olanak tanıyor.
Türkiye’nin izleme istasyonları
Yeni Şafak’ın konuk olduğu üste en dikkat çekici bölüm, Yer Kontrol İstasyonları (YKİ) olarak adlandırılan odalar oldu. İHA’lar havalanmadan hemen önce başlayan yoğun temponun ana merkezi olan YKİ’ler, NATO standartlarına göre hazırlanmış konteynerlerin içinde bulunuyor. Bu konteynerler gerektiğinde talep edilen görev yerlerine taşınabiliyor. 313. Deniz İHA-S İnsansız Hava Aracı Filo Komutanlığı’nda adeta ‘harekât merkezi’ niteliği taşıyan 3 konteyner yer alırken, uçuşu da 3 operatör yürütüyor. İHA’yı kontrol eden pilotun yanısıra, bir operatör kamerayı takip ediyor. Son operatör ise İHA’ların harekât merkeziyle koordinasyonunu sağlayarak uçuşun sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesine katkıda bulunuyor.
Fatih ve Yavuz onlara emanet
İHA/SİHA’lar ABD, Fransa, İtalya gibi ülkelerin doğalgaz arama girişimleriyle ısınan Doğu Akdeniz’de, Fatih ve Yavuz sondaj gemilerinin en büyük destekçisi oldu. Gemilere ‘havadan refakat’ desteği sağlayan araçlar, olası risklere karşı da ilk müdahale timi olarak öne çıkıyor. Akdeniz’deki tüm gemi faaliyetlerini izleyen İHA’lar bir gelişmeyi ‘acil durum’ şeklinde kodlayınca, harekât merkezinde hummalı bir çalışma başlıyor. Örneğin yakınlarda düzensiz göçmen teknesi tespit eden İHA’lar, yakında sahil güvenlik botları yoksa ilgili birimlere görüntülü bilgi akışı sunuyor. Böylelikle sözkonusu güvenlik birimlerinin operasyonları kolaylaşıyor.
