Hollanda Temsilciler Meclisi, Türk Hava Yolları’na (THY) ait Boeing 737 – 800 NG tipi uçağın Amsterdam’da düşmesi ile ilgili olarak, Boeing firmasının kazadaki sorumluluğunun, ABD makamlarının baskısı sonucu gizlendiği iddialarını araştırma kararı aldı.
Meclis, ABD’li New York Times gazetesinde yer alan iddiaları araştırmak için bir komisyon oluşturdu.
Komisyon, iddialara ilişikin olarak 10 yıl önceki kazada yetkili konumda olan tarafları da dinleyecek.
Bu bağlamda 6 Şubat’ta yapılacak özel oturuma Boeing firmasının Başkanı ve CEO’su David Callhoun da çağrıldı.
Özel oturumda, “THY uçağının düşüşünde, Boeing’in sistemsel tasarım hatalarının da etkili olduğu” yönünde hazırladığı raporun sümen altı edildiğini iddia eden Prof. Dr. Sidney Dekker de dinlenecek.
Dr. Sidney Dekker, New York Times’ın haberinin kaynaklarından biriydi.
Komisyon, meclisteki oturuma, dönemin Hollanda Güvenlik Kurulu (OVV) Başkanı Pieter van Vollenhoven ve şimdiki başkan Jeroen Dijsselbloem’u da çağırdı.
‘Baskı sonucu Boeing’in sorumluluğu rapora girmedi’
New York Times gazetesi, 20 Ocak’ta, kaza araştırmasının sonuçlarının, bütünüyle kamuoyuna açıklanmadığını iddia eden bir haber yayımladı.
Haberde, Hollandalı yetkililerin raporunda iddia edildiği gibi, kazanın, ‘başlı başına pilot hatası’ nedeniyle değil, ‘riskli tasarım seçimleri ve hatalı güvenlik değerlendirmeleri” etkisiyle de gerçekleştiği iddia ediliyordu.
Bu iddiayla ilgili gazeteye konuşan isimse Hollandalı yetkililerin, 2009’daki kaza ile ilgili rapor hazırlamasını istediği uçuş güvenliği uzmanı Prof. Dr. Sidney Dekker’di.
Gazeteye göre, Hollanda Güvenlik Kurulu Dekker’in raporunu, Boeing’den ve ABD Federal Havacılık Müfettişleri’nden gelen baskı sonucu sümen altı etti ve üretici firmaya sorumluluk yüklemekten kaçındı.
Dr. Sidney Dekker’in iddiasına göre, 2009 yılında yaşanan kaza, peş peşe düşen Boeing 737 Max’lerdeki sistem hatasına ilişkin de ilk emareleri ortaya koyuyordu.
2009’da düşen Boeing 737 tipi uçağın son modeli olan 737 Max’ın üretimi, Endonezya ve Etiyopya’da toplam 346 kişinin öldüğü iki kazanın ardından geçen yıl durdurulmuştu.
New York Times’ın ulaştığı, bazıları daha önceden gizli olan bulgular, Türk Hava Yolları kazasıyla son kazalar arasında paralellikler olduğunu gösteriyor.
Toplamda 346 kişinin öldüğü 737 Max kazalarına ilişkin soruşturmalarda, uçağın burnunun başarısız bir güvenlik sitemi tarafından aşağı itildiği belirlendi. Boeing, pilotların böyle bir soruna müdahale etmesine yardımcı olacak bilgileri vermedi.
Kazadan sonra OVV tarafından görevlendirilen havacılık güvenliği uzmanı Dr. Sidney Dekker da, Boeing’in, 737 Max yazılımı konusunda pilotları hiçbir zaman uyarmadığını söylemişti.
Hollandalı uzman, Boeing uçaklarındaki tasarım hatasının yıkıcı sonuçları konusundaki raporunun da kamuoyundan gizlendiğini öne sürmüştü.