F-35 programından çıkarılan Türkiye, Hava Kuvvetleri’nde boşluk yaşanmaması amacıyla yeni F-16 tedariki için ABD ile görüşmelerini sürdürürken 50 yıl önce üretilen yaklaşık 30 F-4’ü 2030’a dek kullanma kararı aldı.
Türkiye, F-35 programından çıkarılması sebebiyle Hava Kuvvetleri’nde boşluk yaşanmaması için bir yandan yeni F-16 tedariği için çalışmalarını sürdürürken diğer yandan da daha önce 2020’lerin başında emekliye ayırmayı planladığı envanterdeki F-4 savaş uçaklarını 2030’a dek kullanma kararı aldı. Böylece Türk Hava Kuvvetleri’nin envanterinde bulunan 1974-1979 yılları arasında üretilmiş ve 2000’lerin başında 2020’yi görecek şekilde modernize edilen 30 civarı F-4 savaş uçağı 50-60 yıl operasyonel kullanımda kalmış olacak.
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alımı nedeniyle ABD tarafından program ortağı olduğu F-35 yeni nesil savaş uçağı projesinden çıkarılmasının ardından başlayan Türk Hava Kuvvetleri’nin kısa ve orta vadeli planlamaları konusundaki güncel bilgiyi Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar açıkladı. Önceki gün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Milli Savunma Bakanlığı (MSB) 2022 yılı bütçe teklifi üzerindeki görüşmelerde konuşan Akar, muhalefet milletvekillerinin soruları üzerine F-4 savaş uçaklarının Türk Hava Kuvvetleri tarafından 2030 yılına kadar kullanılacağını açıkladı. Akar, envanterdeki F-16’ların durumuyla ilgili de “F-16’lar da şu anki modernizasyon projeleriyle daha uzun yıllar kullanılmaya aday” bilgisini paylaştı.
‘EMEKLİLİK’ ERTELENDİ
Türk Hava Kuvvetleri’nin envanterinde halihazırda 240 civarı F-16 ile 30’dan fazla F-4 savaş uçağı bulunuyor. Türk Hava Kuvvetleri’nin uzun vadeli envanter planlaması ise program ortağı olunan F-35 ve Milli Muharip Uçak (MMU) projeleri üzerine kurulmuştu. Bu plana göre F-35’lerin gelişiyle birlikte 2020’lerin başlarından itibaren F-4’lerin envanterden çıkarılması, 2030’ların başından itibaren de MMU projesiyle üretilecek ilk TF-X’lerin envantere girişiyle ilk seri F-16’ların envanterden çıkarılmaya başlanması planlanmıştı. Ancak F-35 programının dışında kalmasıyla Türkiye, Hava Kuvvetleri envanter planlamasını tamamen değiştirmek durumunda kaldı. Bir yandan ABD’den 40 adet yeni F-16 ve envanterdeki 80 adet F-16’nın Blok 70 seviyesine modernizasyonu için talep üzerindeki görüşmeler sürerken diğer yandan uzun yıllardır görev yapan envanterdeki son F-4’lerin emekliye ayrılma planları da ertelendi.
50 YILDIR KULLANIMDA
ABD’li McDonell Douglas şirketi tarafından 3. nesil avcı ve önleme uçağı olarak geliştirilen ve ABD ordusu tarafından 1960’lı yılların başından itibaren kullanılmaya başlanan F-4 savaş uçakları, Türk Hava Kuvvetleri’nin envanterine ilk olarak 1974’te girdi. Türkiye’nin 236 F-4 uçağından 54’ü, 1997’de İsrail’le yapılan anlaşma kapsamında modernize edildi ve bu uçaklar 2000’li yılların başında F-4E Terminatör 2020 adıyla kullanılmaya başlandı. Halen 30’dan fazla F4E Terminatör 2020, etkin olarak kullanılıyor. ABD, İngiltere ve Almanya’nın da aralarında bulunduğu ülkeler F-4 uçaklarını envanterinden çıkarırken Yunanistan, Türkiye ile birlikte F-4’leri kullanmaya devam eden ülkeler arasında yer alıyor.
PENTAGON’LA F-16 GÖRÜŞMELERİ
Türk ve ABD savunma bakanlıkları arasında yapılan Türkiye’nin F-35 program ortaklığının sonlandırılması üzerindeki ayrıntıların ele alındığı görüşmenin ardından önceki gün iki ülke arasındaki “Yüksek Düzeyli Savunma Grup Toplantısı” Washington’da yapıldı. MSB, görüşmenin “olumlu ve yapıcı bir ortamda” geçtiğini bildirirken bir sonraki toplantının Türkiye’de yapılacağını kaydetti. ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir heyet, 27 Ekim’de Ankara’ya gelmiş, yapılan görüşmede Türkiye’nin F-35 programına yatırdığı paranın iadesi ele alınmıştı. Bir sonraki toplantının da Washington’da yapılacağı açıklanmıştı.
MSB yetkililerinin verdiği bilgiye göre, önceki gün Washington’da yapılan toplantıda Türkiye’nin F-16 talebinin de aralarında bulunduğu bölgesel savunma ve güvenlik konuları ele alındı ancak F-35 gündemde yer almadı. F-35 için yeni görüşme ise 2022 başında yapılacak. Görüşmeye ilişkin ABD Savunma Bakanlığı’ndan ise bir açıklama yapılmadı.