Son 5 ayda iki ölümlü kazaya karışan Boeing’in 737 MAX 8 tipi uçakları için ilk iptal girişimi geldi. Endonezyalı Garuda Hava Yolları, Boeing’e verdiği 50 737 MAX siparişini iptali için başvuru yapmaya hazırlanıyor. Garuda’nın bu girişimi diğer havayolu şirketlerini etkiler mi?
Ülkemizde Türk Hava Yolları ile Corendon’un da kullandığı Boeing 737 MAX 8’lerin kaderi ne olacak? Son günlerde en çok tartışılan konuların başında bu geliyor. Son 5 ayda iki ölümlü kazaya karışan Boeing 737 MAX serisi tüm dünyada yere çekilmesinin ardından hava yolu şirketleri çözüm arayışına girdi.
ŞİRKETLER BOEING’İN KAPISINDA
Uçakların yere çekilmesiyle hem yolcu hem de güven kaybeden hava yolu şirketleri zararların karşılanması için Boeing’e tazminat davası açmaya hazırlanıyor. Bu alanda ilk girişimi geçen ay Norveç Hava Yolları atmıştı. Norwegian Air Havayolu Sözcüsü Tonje Naess, Boeing’den zararlarının karşılanmasını isteyeceklerini belirterek, “Kullanamayacağımız yeni bir uçak modeli için mali yük altına girmemeliyiz” demişti.
DOMİNO ETKİSİ YARATIR MI?
Norwegian’ın ardından en ciddi girişim ise Endonezya’dan geldi. Endonezyalı Garuda Hava Yolları, Boeing’e verdiği 50 737 MAX siparişini iptali için başvuru yapmaya hazırlanıyor. Şirket kararına gerekçe olarak Lion Air kazasının ardından uçaklara güvenin kalmaması olarak gösterdi. Garuda sözcüsü Ikhsan Rosan, CNN’e verdiği demeçte, “Yolcularımız, Max 8 ile uçma konusunda güvenlerini kaybetti” dedi. Endonezyalı havayolu şirketi, 2014 yılında Boeing’e 4,9 milyar dolar değerinde 50 uçak siparişi vermişti. Garuda’nın bu kararının bir domino etkisi yaratıp yaratmayacağı ya da iptal taleplerinin kabul edilip edilmeyeceği belirsiz.
LİON AİR SIRADA
Garuda’nın 737 MAX 8 şiparişlerini iptal kararının ilk olduğu ama son olmayabileceği ifade ediliyor. VOA News‘e göre Geçen yıl Ekim ayında 737 MAX 8 uçağı düşen Lion Air’in de benzer şekilde bir iptal kararı alabileceği ifade ediliyor. Lion Air bu ay teslim alması gereken 4 adet 737 MAX 8 uçağın teslimatının ertelendiğini duyurmuştu. Boeing’le 2011 yılında 22 milyar dolarlık bir anlaşma yapan Lion Air’in elinde halen 19 ader 737 MAX tipi uçak bulunuyor.
RUSYA DA “İPTAL EDİN” DEMİŞTİ
Rusya ise ülkedeki havayolu şirketlerinden Boeing siparişlerini iptal etmesini istemişti. Boeing’in sorunlu uçaklarının karıştığı kaza sonrası Rusya kamuoyu, Boeing’e verilen siparişlerin yerine Rus üretimi olan MS-21 uçaklarının alınmasını talep etmişti. Rusya’nın ürettiği MS-21 tipi yolcu uçağı Boeing’in uçaklarının yerine indirilmesinin ardından son test uçuşunu yapmıştı. MS-21 uçaklarının birinci önceliği Rus pazarında lider olmak.
TÜRK ŞİRKETLERİ NE YAPACAK?
Türkiye’den ise konu ile ilgili henüz bir girişim yok. Boeing 737 MAX ve MAX 9 modellerinin en büyük kullanıcısı konumunda olan Türk Hava Yolları, uçaklardaki yazılım hatasının giderilmesini bekliyor. Türk Hava Yolları ile Lufthansa’nın ortak kuruluşu SunExpress de Boeing’e verdiği MAX siparişlerini iptal etmeyeceğini açıkladı. Kazanın ardından uçaklarını yere indiren Türk Hava Yolları ise Corendon Hava Yolları’nın zararlarının karşılanması için Boeing’e tazminat davası açıp açmayacağı ise uçakların neden düştüğünün kesinleşmesinin ardından belli olacak.