ABD Kongresi Senatosu, dünya havacılığında büyük yankı uyandıran bir davaya sahne oluyor. Boeing CEO’su Dave Calhoun, şirketin ürettiği uçaklardaki kalite sorunlarıyla ilgili kongre üyelerinin sorularını yanıtlıyor. Boeing’in başkanı Dave Calhoun, şirket fabrikalarında şüpheli kaliteye sahip parçalar kullanıldığını yeni öğrendiğini belirtti. Bu durum, 2018 ve 2019 yıllarında Endonezya ve Etiyopya’da meydana gelen iki büyük kazanın ardından ortaya çıktı. Bu kazalarda 346 kişi hayatını kaybetti. Senato duruşmalarına kazalarda hayatını kaybedenlerin yakınları da katıldı ve ellerinde sevdiklerinin fotoğraflarını tuttular.
CEO’nun Özrü ve Maaş Tartışması
Senato’daki konuşmasına kazalarda hayatını kaybeden yolcuların ailelerinden özür dileyerek başlayan Dave Calhoun, bu özrün senatörlerin uçak üreticisine olan eleştirilerini gidermediğini belirtti. Boeing’in CEO’su Calhoun, şirketin güvenlik kültürünün nasıl organize edildiği, neden hemen istifa etmediği ve yaptığı iş için ne kadar maaş aldığı gibi sorulara maruz kaldı. 2023 yılında maaşının neredeyse %45 artarak yaklaşık 33 milyon dolar olduğu ortaya çıktı. Ayrıca CNN’e göre, işten çıkarılması durumunda 45 milyon dolarlık altın paraşüt ödemesi alacak.
Muhbirlerin İfadeleri ve Sahte Titanyum
Boeing’deki ihlalleri araştıran Senato alt komitesi, çok sayıda muhbirin ifadesine sahip. Şu ana kadar düzinelerce ifade alındı ve daha fazlası bekleniyor. Birçoğu kamuya açık olarak ifade vermeye hazır, dedi Senatör Richard Blumenthal. Şu anda muhbirlerin ifadelerinin bulunduğu dosyada Boeing’in güvenliğiyle ilgili 200’den fazla sayfa belge bulunuyor. Senato soruşturma komisyonu ayrıca, Boeing yönetiminin çalışanların şüpheli kalitede titanyum parçalar hakkındaki raporlarını görmezden geldiğine dair bilgilere sahip. Sonuç olarak, kusurlu parçalar üretime girdi ve denetim raporları tahrif edildi. Söz konusu olan sadece küçük parçalar değil, uçak kanatları gibi büyük bileşenlerdir. Yani, Boeing’de büyük çaplı sahtekarlıklar yapıldı.
Esrarengiz Ölümler ve Boeing
Her şey, bir parça tedarikçisinin malzemede korozyon delikleri keşfetmesiyle başladı. Sebep, satış öncesi titanyum olarak tanıtılan sahte malzemeydi. Metal, az bilinen bir Çinli şirket tarafından üretilmiş ve sahte belgelerle satılmıştı. Ancak her iki şirket de durumun tehdit oluşturmadığını iddia etti. Bu olaydan sonra havacılık şirketlerinde esrarengiz olaylar meydana gelmeye başladı ve bu olaylar zinciri garip ölümlerle sona erdi. İlk olarak, Boeing’in tedarikçilerinden biri olan Spirit AeroSystems’te kalite denetçisi olan Joshua Dean öldü. Dean, Boeing yönetiminin üretim hatalarını görmezden geldiğini ilk kez kamuoyuna duyuran kişiydi. 45 yaşındaki Joshua Dean sağlıklı bir yaşam tarzı sürüyordu ve herhangi bir sağlık sorunu yoktu, ancak iki hafta içinde garip bir bakteriyel enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybetti. Bu olay, eski Boeing çalışanı John Barnett’in ölümüyle daha fazla dikkat çekti. Barnett, bir otel park yerinde arabasında ölü bulundu. Yanında bir tabanca vardı. Barnett, iki gün üst üste yolcu uçaklarının üretimindeki ihlaller hakkında ifade vermişti. Üçüncü oturuma katılmadı ve telefonlarına cevap vermedi. Soruşturmanın ana versiyonu intihar olsa da, Barnett’in yakınları buna inanmıyor.
Uçuş Güvenliği Soruları
Bu sırada, Boeing uçaklarıyla garip olaylar devam etti. 11 Mart 2024’te Sydney’den Auckland’a giden Boeing 787 Dreamliner aniden irtifa kaybetti. Pilot, bir süre kontrolü kaybettiğini belirtti: “Tüm göstergeler bir anda söndü.” “Uyandığımda insanların tavana yapıştığını gördüm,” diyor bir yolcu. “Sanki tavana yapışmış gibiydiler, sonra yere düştüler.” Bu olay, birkaç ay içinde Boeing ile ilgili meydana gelen beş olaydan sadece biri oldu. 7 Mart’ta San Francisco’dan kalkış yapan bir Boeing 777’nin iniş takımı tekerleği koptu. İki ay önce, 5 Ocak’ta Alaska Airlines’a ait bir 737 MAX 9 uçağının kapısı uçuş sırasında düştü. Uçak henüz irtifa kazanmamıştı ve bir felaket önlenebildi.
Uzman Görüşü: Boeing Uçakları Güvenli Mi?
Bugün Boeing uçaklarında uçmak ne kadar güvenli ve en zayıf noktaları nerede? Bu soruyu, uçuş güvenliği hizmeti RunAvia’nın genel müdürü Andrey Patrakov’a sorduk. “Şu anda soruşturma devam ediyor, özellikle sahte Çin titanyumu hakkında şok edici birçok gerçek ortaya çıktı. Ancak en önemlisi, uçağın burun kısmını aşağı indiren bir tasarım hatasıdır. Bu, 2018’de yeni 737 MAX 8 uçağının karıştığı birkaç uçak kazasının nedeni olabilir. O zaman 189 kişi ölmüştü. Birkaç ay sonra, Mart 2019’da Etiyopya’da benzer bir senaryoyla başka bir uçak düştü – 157 kurban. Yeni uçaklara, burun kısmı tehlikeli bir şekilde yükseldiğinde otomatik olarak aşağı indiren özel bir program kuruldu. Ancak ekipler durumu hemen anlayamadı. Pilotlara talimat verildiğinde ise birçok soru ortaya çıktı. Kesinlikle, uçak kazalarının olası nedenlerinden biri de uçağın burun kısmının aşağı indirilmesidir. Soruşturmalar devam ediyor, ancak kesin neden henüz belirlenmedi.”
“Bence en önemlisi, havacılık güvenliği kültürünün kaybolması. Uçak üreticileri, kısa vadeli karlar uğruna güvenlikten ödün verdiler. 737 MAX modelinin geliştirilmesinde, en ucuz çözüm seçildi ve bu da kazalara yol açtı. Neyse ki, bu ihlaller zamanında tespit edildi. Güvenlik pahasına finansal kazanç peşinde koşan Boeing, son yıllarda milyarlarca dolar kaybetti. Ancak en önemlisi, itibarını kaybetti.”
“Rusya da bir zamanlar bu Boeing’lerden birkaçını satın aldı. Bu uçaklarda uçmak ne kadar güvenli?”
“Rusya’da gerçekten yaklaşık on Boeing 737 MAX var. Ancak yaptırımlar nedeniyle uçaklar beklemede. Şu anda Rusya’da eski, güvenilir Boeing 737 NG modeli uçuyor. Ancak yaptırımlar nedeniyle bu uçağın güvenliğini de kontrol etmek mümkün değil. Bu nedenle, uçaklarla ilgili kendi sorunlarımız var.” Kaynak: svpressa.ru